ĐA KÝ GIẤC NGỦ

Polysomnography

Đa ký giấc ngủ là phương pháp chẩn đoán tiêu chuẩn vàng để đánh giá các rối loạn liên quan đến giấc ngủ, đặc biệt là hội chứng ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea Syndrome).

1. Định nghĩa

Đa ký giấc ngủ là một xét nghiệm ghi lại đồng thời nhiều thông số sinh lý trong suốt giấc ngủ nhằm đánh giá chất lượng giấc ngủ và phát hiện bất thường về hô hấp, tim mạch, vận động, thần kinh trung ương.

2. Chỉ định

·                     Nghi ngờ ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA).

·                     Ngưng thở trung ương hoặc hỗn hợp.

·                     Rối loạn chuyển động chi khi ngủ (PLMS).

·                     Chứng ngủ rũ.

·                     Rối loạn hành vi trong giấc ngủ REM.

·                     Mất ngủ mạn tính không rõ nguyên nhân.

3. Các thông số ghi nhận

PSG ghi lại đồng thời nhiều thông số trong đêm ngủ, bao gồm:

Nhóm thông số Các chỉ số chính

Hoạt động não Điện não đồ (EEG) → xác định các giai đoạn ngủ

Cử động mắt Điện nhãn đồ (EOG) – xác định ngủ REM

Cơ Điện cơ (EMG) vùng cằm, chân → đánh giá chuyển động cơ

Hô hấp Lưu lượng khí qua mũi miệng, chuyển động lồng ngực – bụng

Oxy máu SpO₂ liên tục (qua máy đo oxy xung)

Tim mạch Điện tâm đồ (ECG)

Tư thế ngủ Cảm biến tư thế cơ thể

Âm thanh ngáy Microphone ghi âm

4. Chỉ số đánh giá chính

·                     AHI (Apnea-Hypopnea Index): số lần ngưng thở hoặc giảm thở/giờ ngủ:

o                  5–15: nhẹ

o                  16–30: trung bình

o                  30: nặng

·                     ODI (Oxygen Desaturation Index): số lần SpO₂ giảm ≥ 3%/giờ.

·                     Chỉ số thức giấc (arousal index): số lần tỉnh vi mô/giờ.

5. Phân loại các giai đoạn ngủ

Dựa trên EEG, EOG, EMG → phân thành:

Giai đoạn Đặc điểm chính

N1 Ngủ nông, chuyển tiếp, dễ bị đánh thức

N2 Ngủ nhẹ, chiếm tỷ lệ lớn nhất

N3 Ngủ sâu (sóng chậm), quan trọng cho hồi phục

REM Chuyển động mắt nhanh, mơ, ức chế cơ toàn thân

6. Chuẩn bị cho bệnh nhân

·                     Tránh caffeine, rượu, thuốc an thần trước test.

·                     Gội đầu sạch, không bôi gel/dầu.

·                     Mang đồ thoải mái, ở lại phòng theo dõi qua đêm (hoặc sử dụng thiết bị PSG tại nhà – nếu có).

7. Ưu điểm

·                     Xác định được nguyên nhân chính xác gây rối loạn giấc ngủ.

·                     Định lượng mức độ rối loạn hô hấp.

·                     Hướng dẫn điều trị đúng (CPAP, nha khoa, phẫu thuật...).

8. Hạn chế

·                     Giá thành cao.

·                     Bệnh nhân cần ngủ được tại phòng test (ảnh hưởng đến giấc ngủ tự nhiên).

·                     Thiết bị và kỹ thuật viên chuyên môn cao.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025