VIÊM KHỚP TỰ PHÁT THIẾU NIÊN

Viêm khớp tự phát thiếu niên là gì?

Viêm khớp tự phát thiếu niên là một bệnh gây các khớp cứng hoặc sưng, đau và các triệu chứng khác ở trẻ em. Trước đây bệnh được gọi là “viêm khớp dạng thấp thiếu niên”. Viêm khớp là tình trạng viêm của các khớp. Bệnh xảy ra khi hệ thống chống nhiễm trùng của cơ thể, được gọi là “hệ thống miễn dịch”, tấn công các khớp.

Có nhiều loại khác nhau của bệnh này. Đó là:

- Viêm khớp hệ thống. Loại này ảnh hưởng ≥1 khớp và gây ra sốt. Bệnh cũng có thể gây ra:

- Ban đỏ.

- Các bệnh của mô bao quanh tim, phổi và đường tiêu hóa.

- Gan lớn, lách lớn và các hạch mạch huyết lớn.

- Trẻ em từ 1 đến 16 tuổi có thể bị viêm khớp hệ thống. Bệnh xảy ra ở nam có tỷ lệ bằng nữ.

- Viêm đa khớp. Loại này ảnh hưởng ≥5 khớp sau khi trẻ bị bệnh trên 6 tháng. Bệnh xảy ra ở nữ nhiều hơn nam.

- Viêm ít khớp. Loại này ảnh hưởng <5 khớp khác nhau sau khi trẻ bị bệnh trên 6 tháng. Đây là loại viêm khớp thiếu niên phổ biến nhất. Khoảng 50% trẻ bị viêm khớp thiếu niên thuộc loại này. Bệnh phổ biến ở nữ và thường khởi phát lúc 2 đến 3 tuổi. Trẻ ≥10 tuổi hiếm khi bị loại này.

- Viêm khớp liên quan viêm điểm bám gân. Loại viêm khớp này ảnh hưởng nhiều nhất các khớp ở chân và lưng. Bệnh thường khởi phát muộn ở trẻ em. Bệnh xảy ra ở nam nhiều hơn nữ. Bệnh cũng được gọi là “viêm khớp đốt sống”.

- Viêm khớp vẩy nến. Loại này ảnh hưởng 1 hoặc nhiều khớp. Bệnh cũng gây ban đỏ và các thay đổi móng. Bệnh nhân có thể bị sưng các ngón tay hoặc các ngón chân giống như xúc xích. (Bác sĩ gọi là “viêm ngón”). Bệnh xảy ra ở nữ nhiều hơn nam. Bệnh hiếm khi xảy ra ở trẻ <1 tuổi.

Các triệu chứng của viêm khớp tự phát thiếu niên là gì?

Các triệu chứng có thể là:

- Sốt. Trẻ bị viêm khớp hệ thống đôi khi có sốt vào cùng thời điểm trong ngày ≥2 tuần. Sốt có thể hết nhưng có thể xuất hiện lại vào cùng thời điểm của ngày hôm sau.

- Ban đỏ. Trẻ bị viêm khớp hệ thống đôi khi có ban đỏ. Ban đỏ được tạo thành từ những mảng gờ lên, nhỏ. Ban có thể xuất hiện bất cứ nơi nào trên cơ thể, nhưng thường ảnh hưởng nách và thắt lưng. Ở trẻ có da sáng màu, ban có thể dễ thấy khi trẻ bị sốt. Ở trẻ có da sậm màu, có thể khó thấy ban hơn. Ban có thể hết khi hết sốt nhưng xuất hiện trở lại khi sốt lại.

Trẻ bị viêm khớp vẩy nến bị loại ban khác. Loại ban này trông giống như những mảng da màu đỏ hoặc tím gờ lên đôi khi được phủ bởi vảy màu bạc hoặc trắng. Có thể khó thấy ban khi ban ở các rảnh khớp, ở đường chân tóc hoặc ở sau tai.

- Đau, cứng và sưng các khớp:

- Các triệu chứng khớp xảy ra ở tất cả các loại viêm khớp tự phát thiếu niên.

- Khớp bị ảnh hưởng tùy thuộc vào loại viêm khớp trẻ bị. Nhiều loại ảnh hưởng cổ tay, khuỷu, gối, cổ chân. Nhưng các khớp khác cũng có thể bị ảnh hưởng, như bàn tay, hàm. Viêm khớp liên quan viêm điểm bám gân ảnh hưởng lưng và háng.

- Viêm khớp đôi khi xảy ra ở cùng loại khớp ở hai bên của cơ thể. Chẳng hạn, có thể xảy ra cả hai gối hoặc cả hai cổ tay.

- Một số trẻ bị cứng khớp hoặc sưng khớp nhưng không đau. Chẳng hạn, trẻ có thể “đi bất thường” vào buổi sáng nhưng sau một lát lại bình thường.

- Đỏ mắt. Thường không đau, nhưng nguyên nhân của đỏ mắt là một bệnh được gọi là “viêm màng bồ đào”. Bệnh có thể nghiêm trọng. Viêm màng bồ đào có thể dẩn đến mất thị lực, vì vậy phải báo triệu chứng này với bác sĩ.

Con của tôi có phải đi khám bệnh không?

Nếu con bạn bị cứng khớp, sưng khớp hoặc đau khớp, phải đi khám bệnh.

Con của tôi có cần làm xét nghiệm hay không?

Có. Bác sĩ sẽ khám bệnh và hỏi các triệu chứng của con bạn. Nhiều bệnh khác gây ra các triệu chứng tương tự như viêm khớp tự phát thiếu niên. Những bệnh này là nhiễm trùng, ung thư và các bệnh khác. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu để kiểm tra con của bạn có bị bệnh khác không.

Trẻ bị viêm khớp tự phát thiếu niên cũng cần được bác sĩ mắt khám để kiểm tra có bị viêm màng bồ đào không. Thường, viêm màng bồ đào không gây ra các triệu chứng cho đến khi tổn thương mắt. Đó là lý do tại sao đi khám mắt định kỳ rất quan trọng.

Viêm khớp tự phát thiếu niên được điều trị bằng cách nào?

Điều trị bao gồm:

- Thuốc. Bác sĩ sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau để điều trị viêm khớp ở trẻ em. Những thuốc này có thể chữa đau khớp và cứng khớp. Thuốc cũng có thể điều trị sốt, ban và các triệu chứng khác. Thuốc có thể là:

- Kháng viêm không steroid, như là ibuprofen và naproxen.

- Các thuốc được gọi thuốc chống thấp cải thiện diễn biến tự nhiên của bệnh (DMARD). Có nhiều loại DMARD khác nhau. Một số được gọi là “thuốc sinh học”. Tùy loại thuốc bác sĩ kê đơn, thuốc có thể dưới dạng viên, chất lỏng, thuốc tiêm dưới da hoặc thuốc tiêm tĩnh mạch.

Bác sĩ cũng có thể đề nghị:

- Vật lý trị liệu, nếu viêm khớp gây các bệnh về cơ.

- Thuốc điều trị các bệnh do viêm khớp gây ra như viêm màng bồ đào hoặc các vấn đề tăng trưởng.

- Phẫu thuật để sửa chữa các bệnh do viêm khớp gây ra, như có một chân dài hơn chân kia.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2024

Ban vảy nến giống những mảng da gờ lên. Trong hình này, ban gần đường chân tóc của trẻ.