PHẪU THUẬT MOHS
Phẫu thuật Mohs (còn gọi là phẫu thuật vi mô Mohs hoặc MMS) là một kỹ thuật phẫu thuật chuyên biệt, chính xác cao được sử dụng để điều trị ung thư da. Kỹ thuật này được đặt theo tên của bác sĩ Frederic E. Mohs, người đã phát triển nó vào những năm 1930.
Điểm cốt lõi của phẫu thuật Mohs:
1. Loại bỏ từng lớp: Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ lớp da mỏng có chứa khối u nhìn thấy được, cùng với một rìa rất mỏng mô bình thường xung quanh.
2. Kiểm tra vi mô tại chỗ: Ngay lập tức, mẫu mô này được xử lý, nhuộm màu và kiểm tra dưới kính hiển vi bởi chính bác sĩ phẫu thuật Mohs (người được đào tạo cả về phẫu thuật và giải phẫu bệnh da).
3. Lập bản đồ chính xác: Nếu còn tế bào ung thư ở rìa của mẫu mô, vị trí chính xác của chúng sẽ được đánh dấu trên một "bản đồ" của khu vực phẫu thuật.
4. Loại bỏ chọn lọc: Bác sĩ phẫu thuật sau đó sẽ quay lại và chỉ loại bỏ thêm một lớp mô mỏng từ chính xác vị trí mà tế bào ung thư còn sót lại, dựa trên bản đồ.
5. Lặp lại quy trình: Quá trình này được lặp lại (lấy từng lớp và kiểm tra) cho đến khi không còn tế bào ung thư nào được tìm thấy ở rìa của mẫu mô cuối cùng.
6. Tái tạo vết thương: Sau khi toàn bộ ung thư đã được loại bỏ, vết thương sẽ được sửa chữa và tái tạo để đạt kết quả thẩm mỹ và chức năng tốt nhất.
Khi nào phẫu thuật Mohs được chỉ định?
Phẫu thuật Mohs thường được khuyến nghị cho các trường hợp:
· Ung thư da phổ biến: Đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC) và ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC).
· Vị trí quan trọng: Ở những vùng mà việc bảo tồn mô lành là tối quan trọng để duy trì chức năng và thẩm mỹ (ví dụ: mặt, tai, mũi, môi, mí mắt, bàn tay, bàn chân, bộ phận sinh dục).
· Ung thư tái phát: Khi ung thư da đã được điều trị trước đó nhưng quay trở lại.
· Bờ viền không rõ ràng: Khi khối u không có ranh giới rõ ràng.
· Ung thư xâm lấn sâu hoặc phát triển nhanh.
· Ung thư có kích thước lớn.
· Ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch.
Ưu điểm của phẫu thuật Mohs:
· Tỷ lệ chữa khỏi cao nhất: Lên đến 99% đối với ung thư da nguyên phát và khoảng 94% đối với ung thư da tái phát. Đây là tỷ lệ cao hơn so với các phương pháp điều trị khác.
· Bảo tồn mô lành tối đa: Vì chỉ loại bỏ mô có chứa tế bào ung thư, nên lượng mô lành xung quanh được giữ lại nhiều nhất có thể. Điều này giúp giảm thiểu sẹo và cải thiện kết quả thẩm mỹ, đặc biệt quan trọng ở các vùng nhạy cảm.
· Kiểm tra 100% bờ rìa phẫu thuật: Khác với các phẫu thuật truyền thống (chỉ kiểm tra một phần nhỏ rìa), Mohs kiểm tra toàn bộ rìa cắt.
· Giảm nguy cơ tái phát: Do độ chính xác cao.
· Thường được thực hiện ngoại trú: Bệnh nhân có thể về nhà trong ngày.
Nhược điểm/Lưu ý của phẫu thuật Mohs:
· Thời gian phẫu thuật có thể kéo dài: Mỗi lớp mô cần thời gian xử lý và kiểm tra, vì vậy toàn bộ quá trình có thể mất vài giờ hoặc cả ngày.
· Chi phí có thể cao hơn: Do tính chất chuyên biệt và đòi hỏi kỹ thuật cao.
· Yêu cầu bác sĩ phẫu thuật và kỹ thuật viên phòng thí nghiệm được đào tạo chuyên sâu về Mohs.
· Không phải lúc nào cũng cần thiết: Đối với các khối u nhỏ, không phức tạp ở những vị trí ít quan trọng, các phương pháp điều trị khác có thể phù hợp hơn.
Quy trình thực hiện (tóm tắt):
1. Chuẩn bị: Bệnh nhân được giải thích về quy trình. Vùng phẫu thuật được làm sạch và gây tê tại chỗ.
2. Loại bỏ lớp đầu tiên: Bác sĩ cắt bỏ lớp mô mỏng chứa khối u.
3. Xử lý và kiểm tra: Mẫu mô được đưa đến phòng thí nghiệm tại chỗ, được xử lý và kiểm tra dưới kính hiển vi. Bệnh nhân sẽ chờ trong khi quá trình này diễn ra.
4. Đánh giá: Nếu còn tế bào ung thư, bác sĩ sẽ xác định vị trí và quay lại loại bỏ thêm một lớp mô ở khu vực đó.
5. Lặp lại: Quá trình lặp lại cho đến khi không còn tế bào ung thư.
6. Tái tạo: Sau khi xác nhận đã loại bỏ hết ung thư, bác sĩ sẽ tiến hành đóng vết thương. Tùy thuộc vào kích thước và vị trí, vết thương có thể được để tự lành, khâu trực tiếp, hoặc cần ghép da/vạt da.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2025
