CẰM NHỎ

Micrognathia

1. Định nghĩa

Micrognathia là tình trạng cằm nhỏ hoặc kém phát triển so với bình thường, thường thấy ngay từ khi sinh ra. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng bú, thở và phát âm ở trẻ sơ sinh, đồng thời có thể liên quan đến một số hội chứng di truyền.

2. Nguyên nhân

Micrognathia có thể xuất hiện đơn độc hoặc là một phần của các hội chứng di truyền khác, bao gồm:

·                     Hội chứng Pierre Robin: Gồm micrognathia, lưỡi tụt ra sau (glossoptosis) và sứt môi - hở hàm ếch.

·                     Hội chứng Treacher Collins: Bất thường phát triển xương mặt.

·                     Hội chứng Turner: Do bất thường nhiễm sắc thể X.

·                     Hội chứng Goldenhar: Gây dị tật sọ mặt một bên.

·                     Bất thường phát triển bào thai: Do yếu tố môi trường hoặc đột biến gen ảnh hưởng đến sự phát triển của hàm dưới trong thai kỳ.

3. Triệu chứng

·                     Cằm nhỏ, hàm dưới lùi vào so với hàm trên.

·                     Khó bú, khó thở do lưỡi bị đẩy ra sau làm tắc đường thở.

·                     Ngáy hoặc có triệu chứng ngưng thở khi ngủ.

·                     Rối loạn khớp cắn, khó phát âm (trong trường hợp nặng).

·                     Có thể kèm theo dị tật khác tùy vào hội chứng liên quan.

4. Chẩn đoán

·                     Khám lâm sàng: Đánh giá kích thước và vị trí của hàm dưới.

·                     Chụp x quang sọ mặt, CT scan hoặc MRI: Để đánh giá mức độ kém phát triển của hàm dưới.

·                     Đánh giá di truyền: Nếu nghi ngờ micrognathia liên quan đến hội chứng di truyền.

5. Điều trị

Tùy vào mức độ nghiêm trọng, có thể áp dụng các phương pháp sau:

·                     Theo dõi: Trong nhiều trường hợp, hàm dưới có thể phát triển dần khi trẻ lớn lên.

·                     Đặt tư thế nằm sấp: Giúp lưỡi không tụt ra sau, tránh tắc đường thở (trong hội chứng Pierre Robin).

·                     Thiết bị hỗ trợ hô hấp: Nếu trẻ có triệu chứng ngưng thở khi ngủ.

·                     Nẹp hàm hoặc khí cụ chỉnh nha (Orthodontics): Giúp định hướng phát triển xương hàm.

·                     Phẫu thuật kéo dài xương hàm (Mandibular Distraction Osteogenesis - MDO): Trong trường hợp nặng, giúp kéo dài xương hàm dưới để cải thiện chức năng nhai và thở.

6. Tiên lượng

Tiên lượng phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của micrognathia. Trong nhiều trường hợp, xương hàm dưới có thể phát triển theo thời gian mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, nếu micrognathia liên quan đến hội chứng di truyền hoặc gây khó thở nghiêm trọng, trẻ có thể cần điều trị sớm để đảm bảo phát triển bình thường

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025