BỚT XANH VÙNG MÔNG

Mongolian spots

Bớt sắc tố bẩm sinh, tiếng Việt thường gọi là bớt xanh vùng mông là những vết bớt màu xanh–xám, xanh–lục hoặc xanh tím, thường thấy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là ở vùng lưng dưới và mông.

Đặc điểm lâm sàng

·                     Màu sắc: xanh lam, xám, đôi khi xanh tím.

·                     Hình dạng: không đều, bờ mờ, không đau, không nổi gồ.

·                     Vị trí thường gặp:

o                  Vùng mông và lưng dưới là phổ biến nhất.

o                  Có thể gặp ở vai, tay chân, ngực, thậm chí mặt (hiếm).

·                     Xuất hiện ngay sau sinh hoặc trong vài tuần đầu đời.

·                     Thường biến mất tự nhiên trước 4–6 tuổi, nhưng đôi khi tồn tại đến tuổi trưởng thành.

Cơ chế bệnh sinh

·                     Do melanocyte (tế bào sắc tố) từ mào thần kinh (neural crest) di chuyển không hoàn toàn đến lớp thượng bì da → bị “kẹt lại” ở lớp trung bì (dermis).

·                     Tế bào sắc tố nằm sâu trong da → ánh sáng tán xạ tạo cảm giác màu xanh-xám (giống hiện tượng Tyndall).

Tỉ lệ gặp

·                     Phổ biến ở người châu Á, người da màu, người gốc Phi và người Mỹ Latin.

·                     Hiếm hơn ở người da trắng.

Tiên lượng

·                     Lành tính, không cần điều trị.

·                     Không ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc phát triển của trẻ.

·                     Tự mờ dần và biến mất trong vài năm đầu đời.

Phân biệt và lưu ý

Mongolian Spot Bầm máu do ngược đãi

Xuất hiện ngay sau sinh Thường xuất hiện sau vài ngày – vài tuần

Không đau, không sưng Có thể đau, sưng, thay đổi màu theo thời gian

Không thay đổi màu sắc Có thể chuyển tím, vàng, xanh... theo tiến triển bầm máu

Vị trí điển hình: mông, lưng dưới Bầm máu ở vị trí bất thường: mặt, cổ, tay, bẹn...

Quan trọng: Một số trường hợp bị hiểu nhầm là dấu hiệu bạo hành trẻ em, đặc biệt ở vùng mông – do đó cần ghi nhận rõ trong hồ sơ sơ sinh nếu phát hiện để tránh hiểu lầm về sau.

Ghi nhớ nhanh:

·                     Bớt xanh – thường ở mông – có từ sơ sinh – tự hết.

·                     Không phải bệnh lý – không cần điều trị – không gây biến chứng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025