TĂNG SẮC TỐ SAU VIÊM
Tăng sắc tố sau viêm (Post-Inflammatory Hyperpigmentation - PIH) là tình trạng da xuất hiện các mảng hoặc đốm sẫm màu sau khi da bị tổn thương hoặc viêm. Đây là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi melanin (sắc tố da) được sản xuất quá mức để bảo vệ vùng da bị tổn thương.
Nguyên nhân gây tăng sắc tố sau viêm
1. Tổn thương da: Do mụn trứng cá, bỏng, trầy xước hoặc các chấn thương khác.
2. Viêm da: Từ các bệnh lý như chàm, vảy nến hoặc dị ứng da.
3. Điều trị da không đúng cách: Phản ứng từ việc sử dụng laser, peel da, hoặc tẩy da quá mức.
4. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Làm tăng mức độ sẫm màu của vùng bị viêm.
Đặc điểm của tăng sắc tố sau viêm
· Xuất hiện dưới dạng đốm hoặc mảng màu nâu, đen (trên da sẫm màu) hoặc đỏ (trên da sáng màu).
· Không đau hoặc ngứa, nhưng ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
· Mờ dần theo thời gian, nhưng quá trình này có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm nếu không được điều trị.
Cách điều trị tăng sắc tố sau viêm
1. Sử dụng sản phẩm điều trị tại chỗ
· Hydroquinone: Làm giảm sự hình thành melanin (sử dụng dưới hướng dẫn của bác sĩ).
· Retinoids (Retinol, Tretinoin): Tăng tốc tái tạo tế bào da, làm mờ vết thâm.
· Vitamin C: Làm sáng da và giảm sắc tố.
· Niacinamide: Làm đều màu da và giảm viêm.
· AHA/BHA: Tẩy tế bào chết, làm sáng da.
2. Điều trị chuyên sâu
· Laser hoặc IPL (Intense Pulsed Light): Loại bỏ sắc tố melanin dư thừa.
· Peel da hóa học: Sử dụng axit glycolic, axit salicylic hoặc axit lactic để làm sáng vùng da sẫm màu.
· Microneedling: Kích thích tái tạo tế bào và cải thiện sắc tố da.
3. Chăm sóc tại nhà
· Bảo vệ da khỏi ánh nắng:
o Sử dụng kem chống nắng phổ rộng với SPF 30+.
o Che chắn da bằng nón, khẩu trang, kính râm.
· Dưỡng ẩm thường xuyên:
o Sử dụng kem dưỡng để tăng khả năng phục hồi da.
Phòng ngừa tăng sắc tố sau viêm
1. Tránh chạm tay hoặc nặn mụn, vì điều này có thể gây tổn thương thêm.
2. Hạn chế sử dụng sản phẩm gây kích ứng hoặc chứa thành phần mạnh.
3. Điều trị sớm các tình trạng viêm da như mụn trứng cá, chàm để tránh hình thành sắc tố.
4. Xây dựng chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa, Vitamin C và E.
Lưu ý quan trọng
· Tăng sắc tố sau viêm không gây hại cho sức khỏe, nhưng nếu các đốm sắc tố không đều màu hoặc bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để loại trừ các nguyên nhân khác như nám hoặc ung thư da.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2025