THIẾU VITAMIN A

Vitamin A deficiency

Thiếu vitamin A là một tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng quan trọng, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là ở trẻ em và phụ nữ mang thai.

Nguyên nhân

1.                 Chế độ ăn thiếu vitamin A: Ít ăn thực phẩm chứa retinol (động vật) và beta-caroten (thực vật).

2.                 Kém hấp thu: Các bệnh lý đường tiêu hóa như tiêu chảy kéo dài, bệnh gan, xơ nang hoặc sau phẫu thuật ruột.

3.                 Nhu cầu tăng: Trẻ em đang phát triển, phụ nữ có thai và cho con bú.

4.                 Nhiễm trùng mạn tính: Sởi, lao, tiêu chảy làm tăng tiêu hao vitamin A.

Triệu chứng

1. Mắt – dấu hiệu kinh điển nhất

·                     Quáng gà (night blindness): nhìn kém trong điều kiện thiếu sáng.

·                     Khô mắt (xerophthalmia): mắt khô, giác mạc đục, có thể gây loét và mù.

·                     Vệt Bitot: mảng trắng xám trên kết mạc.

2. Da và niêm mạc

·                     Da khô, sần sùi (da vảy cá).

·                     Tăng sừng hóa nang lông.

3. Miễn dịch suy giảm

·                     Dễ nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng hô hấp và tiêu hóa.

Chẩn đoán

·                     Lâm sàng: qua triệu chứng, đặc biệt là ở những vùng thiếu dinh dưỡng.

·                     Xét nghiệm: nồng độ retinol huyết thanh < 0.70 µmol/L (hoặc < 20 µg/dL).

Điều trị

·                     Thể nhẹ: bổ sung thực phẩm giàu vitamin A.

·                     Thể nặng hoặc có triệu chứng mắt: uống vitamin A liều cao theo WHO:

o                  Trẻ < 6 tháng: 50.000 IU/lần

o                  Trẻ 6–12 tháng: 100.000 IU/lần

o                  Trẻ > 12 tháng: 200.000 IU/lần (uống lặp lại sau 24 giờ và sau 2 tuần)

Phòng ngừa

·                     Bổ sung định kỳ cho trẻ em theo chương trình y tế (ví dụ 6 tháng/lần).

·                     Ăn thực phẩm giàu vitamin A: gan, trứng, cá, rau củ màu vàng-cam (cà rốt, bí đỏ), rau lá xanh.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025