ĐỘNG MẠCH PHỔI XUẤT PHÁT BẤT THƯỜNG TỪ ĐỘNG MẠCH CHỦ LÊN

Động mạch phổi xuất phát bất thường từ động mạch chủ lên (Anomalous origin of the pulmonary artery from the ascending aorta - AOPA) là một dị tật tim bẩm sinh hiếm gặp. Trong tình trạng này, một trong hai nhánh động mạch phổi (thường là nhánh phải hoặc trái) xuất phát từ động mạch chủ thay vì từ thân động mạch phổi. Điều này dẫn đến luồng máu không bình thường, gây ra tình trạng máu giàu oxy và máu nghèo oxy bị pha trộn, dẫn đến thiếu oxy máu và gánh nặng lớn cho tim và phổi.

Đặc điểm sinh lý bệnh:

·                     Máu từ động mạch chủ (giàu oxy) đi trực tiếp vào động mạch phổi (thay vì từ thân động mạch phổi), làm tăng lưu lượng máu qua phổi.

·                     Tăng áp lực động mạch phổi, có thể dẫn đến tăng áp phổi hoặc suy tim phải nếu không được điều trị kịp thời.

·                     Phần máu chảy ngược từ động mạch chủ vào động mạch phổi làm giảm lưu lượng máu đi nuôi cơ thể.

Biểu hiện lâm sàng:

·                     Khó thở, tím (đặc biệt khi khóc hoặc vận động).

·                     Chậm tăng trưởng hoặc suy dinh dưỡng.

·                     Dấu hiệu suy tim sớm: nhịp tim nhanh, gan to, phù.

Chẩn đoán:

1.                 Siêu âm tim (echocardiography): Phát hiện dòng máu bất thường từ động mạch chủ đến nhánh động mạch phổi.

2.                 Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI): Xác định rõ mối liên quan giải phẫu.

3.                 Thông tim (cardiac catheterization): Đánh giá áp lực động mạch phổi và mức độ trộn máu.

Điều trị:

·                     Phẫu thuật sửa chữa: Là phương pháp điều trị chính, nhằm tái tạo luồng máu bình thường.

o                  Tái nối nhánh động mạch phổi bất thường về thân động mạch phổi.

o                  Đôi khi cần vá hoặc sửa chữa cấu trúc liên quan.

·                     Điều trị nội khoa tạm thời: Dùng thuốc hỗ trợ tim và giảm áp lực động mạch phổi trước khi phẫu thuật (nếu có chỉ định).

Tiên lượng:

·                     Nếu được chẩn đoán và phẫu thuật sớm, tiên lượng thường tốt.

·                     Nếu không được điều trị, trẻ có thể phát triển các biến chứng nghiêm trọng như tăng áp động mạch phổi, suy tim và tử vong.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025