XUẤT HUYẾT DƯỚI DA ĐẦU

Subgaleal hemorrhage

Xuất huyết dưới da đầu là tình trạng máu tụ giữa lớp galea aponeurotica và màng xương sọ (periosteum), thường do sang chấn sản khoa ở trẻ sơ sinh hoặc chấn thương đầu ở trẻ lớn và người lớn.

1. Giải phẫu liên quan

Lớp da đầu có 5 lớp (theo từ ngoài vào trong: SCALP):

·                     Skin (da)

·                     Connective tissue (mô liên kết)

·                     Aponeurosis (galea aponeurotica)

·                     Loose areolar tissue (lớp mô lỏng lẻo)

·                     Pericranium (màng xương)

→ Máu tụ dưới galea (SGH) là tụ máu ở lớp L, có thể lan rộng toàn bộ da đầu (rất nguy hiểm ở trẻ sơ sinh do mất máu lớn).

2. Ở trẻ sơ sinh

a. Nguyên nhân

·                     Sang chấn sản khoa, đặc biệt là:

o                  Hút chân không

o                  Kẹp forceps

o                  Chuyển dạ kéo dài

·                     Do tổn thương các tĩnh mạch nối (emissary veins)

b. Lâm sàng

·                     Sưng mềm, lan rộng khắp da đầu (vượt qua đường khớp sọ – phân biệt với cephalohematoma)

·                     Tăng kích thước theo thời gian

·                     Da nhợt, dấu hiệu mất máu (mạch nhanh, huyết áp thấp)

·                     Vàng da (nếu tan máu nhiều)

c. Biến chứng

·                     Sốc mất máu

·                     Tăng bilirubin máu (vàng da)

·                     Tử vong nếu không phát hiện sớm

d. Chẩn đoán

·                     Lâm sàng + siêu âm đầu

·                     CT scan nếu nghi tổn thương sọ hoặc tụ máu lớn

e. Điều trị

·                     Theo dõi sinh hiệu, vòng đầu, huyết học

·                     Truyền máu nếu cần

·                     Điều trị vàng da (quang trị liệu)

·                     ICU nếu có dấu hiệu sốc

3. Ở người lớn/trẻ lớn

·                     Nguyên nhân: chấn thương đầu (tai nạn, té ngã)

·                     Triệu chứng: sưng mềm, đau đầu, tụ máu dưới da đầu

·                     Chẩn đoán: chủ yếu qua lâm sàng, siêu âm hoặc CT scan đầu

·                     Điều trị: nếu tụ máu nhỏ → theo dõi; nếu lớn hoặc gây chèn ép → có thể cần rạch dẫn lưu

4. Phân biệt với các dạng tụ máu khác ở trẻ sơ sinh

Loại tụ máu Vị trí Qua đường khớp? Đặc điểm

Caput succedaneum Ngoài galea Có Sưng mềm, xuất hiện ngay

sau sinh, tự khỏi

Cephalohematoma Dưới màng xương Không Khu trú, thường ở xương đỉnh,

cứng dần theo thời gian

Subgaleal hemorrhage Dưới galea Có Lan rộng, nguy hiểm, có thể

gây mất máu nghiêm trọng

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025