RỐI LOẠN TĂNG ĐỘNG GIẢM CHÚ Ý
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD - Attention Deficit Hyperactivity Disorder) là một rối loạn phát triển thần kinh thường gặp ở trẻ em, nhưng cũng có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. Rối loạn này ảnh hưởng đến khả năng chú ý, kiểm soát hành vi và mức độ hoạt động. ADHD được chia thành ba dạng chính:
1. Chủ yếu giảm chú ý (Inattentive Type):
o Khó duy trì sự chú ý trong thời gian dài.
o Hay quên, dễ bị phân tâm.
o Thường xuyên làm mất đồ.
o Không chú ý đến chi tiết, hay mắc lỗi không đáng có.
2. Chủ yếu tăng động - bốc đồng (Hyperactive-Impulsive Type):
o Khó ngồi yên, luôn cảm thấy cần phải vận động.
o Hay nói nhiều, chen ngang vào lời người khác.
o Hành động không suy nghĩ, có thể dẫn đến hậu quả không mong muốn.
3. Kết hợp cả hai loại trên (Combined Type):
o Biểu hiện cả triệu chứng giảm chú ý và tăng động - bốc đồng.
Nguyên nhân:
· Di truyền: ADHD có yếu tố di truyền, thường xuất hiện trong gia đình.
· Thay đổi cấu trúc não: Một số nghiên cứu chỉ ra sự khác biệt ở các vùng não chịu trách nhiệm về kiểm soát chú ý và hành vi.
· Môi trường: Tiếp xúc với độc tố trong thai kỳ, sinh non hoặc các yếu tố căng thẳng khác có thể tăng nguy cơ.
Triệu chứng:
· Thường xuất hiện trước 12 tuổi, kéo dài ít nhất 6 tháng và gây ảnh hưởng lớn đến học tập, công việc hoặc các mối quan hệ xã hội.
· Ở trẻ em: Khó tập trung trong lớp học, khó tuân thủ quy tắc, thường xuyên mất đồ dùng học tập.
· Ở người lớn: Khó tổ chức công việc, dễ bị căng thẳng, khó duy trì mối quan hệ.
Điều trị:
1. Dùng thuốc:
o Thuốc kích thích (stimulants) như methylphenidate hoặc amphetamine.
o Thuốc không kích thích như atomoxetine hoặc các thuốc chống trầm cảm.
2. Trị liệu tâm lý:
o Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT).
o Tư vấn giáo dục cho phụ huynh và giáo viên.
3. Hỗ trợ từ môi trường:
o Tạo lịch trình rõ ràng.
o Phân chia công việc thành các bước nhỏ.
o Sử dụng các công cụ nhắc nhở (như lịch, ứng dụng quản lý thời gian).
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2024