BỆNH VÕNG MẠC Ở TRẺ SINH NON

Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non (Retinopathy of Prematurity - ROP) là một bệnh lý mắt nghiêm trọng, xảy ra khi võng mạc của trẻ sinh non chưa phát triển hoàn chỉnh. Bệnh có thể dẫn đến mất thị lực hoặc mù lòa nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân

·                     Sinh non: Trẻ sinh trước 31 tuần tuổi thai hoặc cân nặng khi sinh dưới 1.500 g có nguy cơ cao mắc ROP.

·                     Thiếu oxy hoặc tăng oxy: Sử dụng liệu pháp oxy kéo dài để hỗ trợ trẻ sinh non có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của mạch máu võng mạc.

·                     Chưa phát triển hoàn chỉnh mạch máu võng mạc: Mạch máu võng mạc chưa hoàn thành phát triển khi trẻ sinh non, dẫn đến tình trạng tăng sinh bất thường hoặc co kéo mạch máu.

Triệu chứng

·                     ROP thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Chẩn đoán chủ yếu dựa vào khám mắt chuyên sâu.

·                     Trong các trường hợp nặng, có thể thấy:

o                  Đồng tử trắng (dấu hiệu nguy hiểm).

o                  Chuyển động mắt bất thường.

o                  Mất phản xạ ánh sáng.

Phân loại bệnh

ROP được chia làm 5 giai đoạn, từ nhẹ đến nặng:

·                     Giai đoạn 1 & 2: Thường không cần điều trị, có thể tự khỏi.

·                     Giai đoạn 3: Cần theo dõi và can thiệp nếu có nguy cơ tiến triển.

·                     Giai đoạn 4 & 5: Võng mạc bị bong hoặc tổn thương nặng, có thể gây mất thị lực vĩnh viễn.

Chẩn đoán

·                     Khám mắt định kỳ: Thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa mắt trẻ em hoặc bác sĩ nhãn khoa.

·                     Trẻ sinh non dưới 30-32 tuần hoặc cân nặng dưới 1.500g cần được khám mắt trong vòng 4-6 tuần sau sinh.

Điều trị

·                     Điều trị laser: Dùng để phá hủy các vùng võng mạc không có mạch máu, ngăn ngừa tăng sinh mạch máu bất thường.

·                     Tiêm thuốc ức chế VEGF: Ức chế sự phát triển bất thường của mạch máu võng mạc.

·                     Phẫu thuật: Áp dụng cho các giai đoạn muộn, đặc biệt khi võng mạc bị bong.

Phòng ngừa

1.                 Chăm sóc thai kỳ tốt: Hạn chế sinh non thông qua quản lý thai kỳ đúng cách.

2.                 Chăm sóc trẻ sinh non:

o                  Theo dõi sát sao việc cung cấp oxy, duy trì mức độ oxy phù hợp.

o                  Khám mắt định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.

3.                 Dinh dưỡng đầy đủ: Hỗ trợ phát triển mạch máu võng mạc.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025