SUY GAN

Suy gan là tình trạng chức năng gan suy giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chuyển hóa, giải độc, tổng hợp protein và điều hòa nội môi.

1. Nguyên nhân

A. Suy gan cấp (tổn thương gan nhanh chóng, thường < 26 tuần)

·                     Viêm gan virus cấp (HBV, HAV, HEV).

·                     Ngộ độc (paracetamol quá liều, thuốc, nấm độc, hóa chất).

·                     Bệnh Wilson thể tối cấp.

·                     Thiếu máu cục bộ gan (sốc, suy tim, huyết khối tĩnh mạch cửa).

·                     Hội chứng Reye (liên quan aspirin ở trẻ em).

B. Suy gan mạn (thường tiến triển qua nhiều năm)

·                     Xơ gan do rượu.

·                     Viêm gan B, C mạn tính.

·                     Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).

·                     Bệnh gan tự miễn, bệnh Wilson, thiếu alpha-1 antitrypsin.

·                     Xơ gan mật nguyên phát, viêm đường mật xơ hóa nguyên phát.

2. Triệu chứng

A. Suy gan cấp

·                     Vàng da, vàng mắt.

·                     Rối loạn đông máu (chảy máu tự nhiên, chấm xuất huyết).

·                     Phù não, hôn mê gan (rối loạn ý thức, co giật).

·                     Suy đa tạng (tụt huyết áp, suy thận, suy hô hấp).

B. Suy gan mạn

·                     Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân.

·                     Vàng da, ngứa da.

·                     Cổ trướng, phù chân.

·                     Xuất huyết tiêu hóa (do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản).

·                     Não gan (lú lẫn, run tay, hôn mê).

3. Chẩn đoán

A. Xét nghiệm

·                     Men gan tăng cao (AST, ALT).

·                     Bilirubin tăng (đặc biệt bilirubin trực tiếp).

·                     Albumin giảm, INR tăng (đánh giá chức năng gan).

·                     Amoniac máu tăng (não gan).

·                     HBsAg, Anti-HCV (tìm nguyên nhân virus).

B. Chẩn đoán hình ảnh

·                     Siêu âm gan: Xơ gan, tăng áp cửa.

·                     FibroScan: Đánh giá độ xơ hóa gan.

·                     CT/MRI gan: Phát hiện u gan, huyết khối.

4. Điều trị

A. Suy gan cấp

·                     Hồi sức tích cực, kiểm soát đường huyết, huyết áp.

·                     Điều trị nguyên nhân:

o                  N-acetylcysteine nếu ngộ độc paracetamol.

o                  Thuốc kháng virus nếu viêm gan virus.

o                  Thay huyết tương nếu suy gan tối cấp.

·                     Ghép gan nếu không hồi phục.

B. Suy gan mạn

·                     Kiểm soát nguyên nhân:

o                  Chống virus (viêm gan B, C).

o                  Ngừng rượu, giảm cân nếu gan nhiễm mỡ.

·                     Hỗ trợ gan:

o                  Chế độ ăn giàu đạm thực vật, ít muối.

o                  Lợi tiểu (spironolactone, furosemide) nếu có cổ trướng.

o                  Thuốc giảm amoniac (lactulose, rifaximin) nếu não gan.

·                     Ghép gan nếu suy gan mất bù.

5. Biến chứng nguy hiểm

·                     Hôn mê gan (não gan giai đoạn cuối).

·                     Xuất huyết tiêu hóa (do tăng áp lực tĩnh mạch cửa).

·                     Nhiễm trùng dịch cổ trướng.

·                     Ung thư gan (HCC) trên nền xơ gan.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025