BỆNH SỞI

Bệnh sởi là gì?

Bệnh sởi là một bệnh nhiễm trùng có thể gây phát ban, sốt và ho. Nguyên nhân nhiễm trùng do virus sởi. Virus này lây rất nhanh từ người này sang người khác.

Có vaccine (dưới dạng tiêm) phòng cho người khỏi bị bệnh sởi. Vaccine MMR phòng được 3 loại bệnh nhiễm trùng khác nhau: sởi, quai bị và rubella. Cần tiêm hai liều MMR để phòng bệnh sởi. Những người có nguy cơ bị bệnh sởi là:

- Trẻ em quá nhỏ không tiêm được vaccine sởi.

- Những người chưa bao giờ được tiêm vaccine sởi.

- Những người không tiêm liều vaccine phòng bệnh sởi lần thứ hai.

- Những người đã tiêm vaccine sởi nhưng không có hiệu quả.

Sởi có thể gây những bệnh kéo dài về phổi, tai hoặc não. Những bệnh này có thể nguy hiểm.

Một số người có nguy cơ cao bị các biến chứng nặng của sởi. Đó là:

- Những người bị nhiễm HIV hoặc bị ung thư.

- Phụ nữ mang thai.

- Những người không có đủ thức ăn hoặc vitamin.

- Trẻ em nhỏ.

- Người rất già.

Các triệu chứng của bệnh sởi là gì?

Các triệu chứng đầu tiên của bệnh sởi là:

- Sốt, lên đến 400 C.

- Cảm giác cảm lạnh.

- Chán ăn.

- Có các chấm trong miệng. Những chấm này giống như những hạt muối.

Sau các triệu chứng đầu tiên, nhiều người có thể bị:

- Mắt đỏ, chảy nước. Mắt có thể rất nhạy cảm với ánh sáng chói.

- Hắt hơi và ho.

- Ban đỏ bắt đầu ở mặt và lan ra cơ thể. Các nốt ban đỏ có thể tạo thành các mảng đỏ.

- Đau họng.

Nhiều người bắt đầu cảm thấy khá hơn sau khi ban xuất hiện hai ngày. Sau ba đến bốn ngày, ban đỏ bắt đầu chuyển thành màu nâu và phai dần. Da có thể bị bong và tróc ra giống như sau khi bị rám nắng. Nhiều người bị ho từ một đến hai tuần sau khi ban bay.

Một số người bị sởi có các triệu chứng khác như là đau đầu, đau ngực hoặc khó thở.

Bệnh sởi lây bằng cách nào?

Nếu bạn chưa từng bị bệnh sởi hoặc không được tiêm vaccine MMR, bạn có thể bị lây sởi từ người bị nhiễm trùng sởi. Điều này có thể xảy ra nếu bạn ở gần người bị bệnh sởi hoặc đến những vị trí mà người bị nhiễm trùng sởi vừa đến.

Người bị nhiễm trùng sởi có thể bắt đầu lây bệnh khoảng năm ngày trước khi phát ban. Bệnh có thể lây đến khoảng bốn ngày sau khi ban đã bay.

Tôi có nên gọi bác sĩ nếu con của tôi hoặc tôi bị bệnh sởi?

Có. Nếu con của bạn hoặc bạn bị sốt kèm nổi ban đỏ, hãy gọi bác sĩ. Bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi và hướng dẫn bạn một số điều cần làm. Hãy báo cho bác sĩ trước khi bạn đến phòng khám bệnh. Bệnh sởi rất dễ lây vì vậy bạn có thể lây cho người khác tại phòng khám.

Tôi phải làm gì nếu tôi ở gần người bị bệnh sởi?

Nếu bạn hoặc con của bạn chưa được tiêm vaccine MMR, hãy gọi bác sĩ. Cũng có thể có khả năng phòng bị bệnh. Nếu bạn tiêm vaccine ngay, vaccine có thể ngừng bệnh sởi hoặc làm cho bệnh ít nghiêm trọng hơn.

Có xét nghiệm nào cho bệnh sởi hay không?

Có. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm để chẩn đoán bệnh sởi. Nhưng có thể không cần đến những xét nghiệm này. Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh sởi bằng cách khám và hỏi bệnh sử.

Bệnh sởi được điều trị bằng cách nào?

Đối với hầu hết mọi người, không có điều trị đặc hiệu. Nếu bạn hoặc con của bạn bị bệnh, bạn có thể:

- Nghỉ ngơi.

- Uống nhiều nước.

- Sử dụng thuốc acetaminophen để hạ sốt và để giảm đau.

- Không được sử dụng thuốc aspirin hoặc thuốc có chứa aspirin để điều trị cho trẻ em <18 tuổi. Ở trẻ em, aspirin có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng được gọi là hội chứng Reye. Bác sĩ có thể chỉ định vitamin A cho trẻ em bị bệnh sởi.

Nếu sởi gây ra các biến chứng khác, như nhiễm trùng tai, bác sĩ thường có thể điều trị những bệnh này. Nhưng một số biến chứng khác của bệnh sởi có thể đe dọa tính mạng.

Có thể phòng được bệnh sởi hay không?

Có. Vaccine MMR phòng được bệnh sởi.

Tất cả trẻ em nên được tiêm vaccine MMR khi trẻ từ 12 đến 15 tháng tuổi. Sau đó trẻ cần được tiêm liều vaccine thứ hai khi trẻ được 4 đến 6 tuổi. Trẻ em nên được tiêm liều thứ hai trước khi bắt đầu đi học. Một số trẻ cần được tiêm vaccine sớm hơn, nếu trẻ:

- Sống ở những nơi có bùng phát sởi.

- Cần đi đến những nơi có bùng phát sởi.

Một số trẻ em lớn hoặc người lớn cũng cần tiêm vaccine MMR, như là:

- Nhân viên chăm sóc y tế.

Vaccine MMR có một lượng nhỏ gelatin và một kháng sinh. Nếu bạn hoặc con của bạn bị bất kỳ loại dị ứng nào hoặc đã từng bị phản ứng nặng đối với vaccine, hãy báo cho bác sĩ.

Vaccine MMR có gây ra bệnh tự kỷ hay không?

Không. Sau khi tiến hành nhiều nghiên cứu cẩn thận, các nhà khoa học đã không tìm thấy mối liên quan nào giữa vaccine MMR và bệnh tự kỷ.

Nếu phụ nữ muốn mang thai. Nên tiêm vaccine trước khi mang thai. Sau khi tiêm vaccine, hãy đợi ít nhất bốn tuần trước khi dự định mang thai.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2024