NHIỀU NỐT RUỒI NHỎ

Lentigines

1. Định nghĩa

Lentigines là những đốm sắc tố nhỏ, phẳng, có màu nâu hoặc đen xuất hiện trên da do sự tăng sinh của tế bào sắc tố (melanocytes). Khác với tàn nhang (freckles), lentigines không thay đổi màu sắc khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

2. Phân loại

Lentigo đơn thuần (Simple lentigines)

·                     Xuất hiện rải rác, không liên quan đến bệnh lý nào.

Lentigo ánh sáng mặt trời (Solar lentigines)

·                     Xuất hiện ở vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng (mặt, tay).

·                     Gặp nhiều ở người lớn tuổi → Còn gọi là đốm đồi mồi.

Lentigines liên quan đến hội chứng di truyền

·                     Hội chứng Peutz-Jeghers:

o                  Lentigines quanh miệng, niêm mạc môi, bàn tay, bàn chân.

o                  Kèm theo polyp đường tiêu hóa (nguy cơ ung thư cao).

·                     Hội chứng Leopard (Noonan với lentigines):

o                  L.E.O.P.A.R.D = Lentigines, rối loạn dẫn truyền tim (ECG abnormalities), khoảng cách mắt xa nhau (Ocular hypertelorism), bất thường van động mạch phổi (Pulmonary stenosis), bất thường bộ phận sinh dục (Abnormal genitalia), chậm phát triển (Retarded growth), điếc (Deafness).

·                     Hội chứng Carney:

o                  Lentigines + u nhầy tim, u nội tiết (Cushing do u tuyến thượng thận).

3. Triệu chứng

·                     Xuất hiện nhiều đốm nâu phẳng, có thể từ nhỏ đến lớn.

·                     Không ngứa, không đau, không thay đổi theo ánh sáng mặt trời.

·                     Có thể kèm theo triệu chứng khác nếu liên quan đến hội chứng di truyền.

4. Chẩn đoán

·                     Khám lâm sàng: Vị trí, số lượng nốt sắc tố.

·                     Sinh thiết da (nếu cần) để phân biệt với tổn thương ác tính.

·                     Xét nghiệm gen: Nếu nghi ngờ hội chứng Peutz-Jeghers, Leopard, Carney.

5. Điều trị

·                     Lentigines đơn thuần hoặc do ánh sáng mặt trời:

o                  Kem chống nắng SPF cao để ngăn ngừa thêm.

o                  Laser hoặc peel da bằng hóa chất để làm mờ sắc tố.

·                     Lentigines do hội chứng di truyền:

o                  Điều trị bệnh lý đi kèm (khám tiêu hóa, tim mạch, nội tiết...).

6. Tiên lượng

·                     Lentigines đơn thuần là lành tính.

·                     Nếu liên quan đến hội chứng di truyền, cần theo dõi vì có nguy cơ ung thư hoặc các bệnh lý đi kèm.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025