BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH (COPD)

COPD là gì?

COPD là bệnh phổi làm cho người bệnh khó thở. Ở người bị COPD, đường thở bị hẹp và có thể bị tắc do đàm. Các phế nang cũng có thể bị tổn thương.

COPD có thể là bệnh nghiêm trọng. Bệnh không thể được chữa lành hoàn toàn và có thể ngày càng nặng dần.

Nguyên nhân của bệnh COPD là gì?

Nguyên nhân phổ biến của COPD là hút thuốc. Hút thuốc có thể làm tổn thương phổi lâu dài và gây COPD. Người có thể bị COPD do hít khói hoặc hơi độc. Trong những trường hợp hiếm, COPD có nguyên nhân di truyền.

Các triệu chứng của COPD là gì?

Đầu tiên, thường COPD không gây ra triệu chứng. Khi bệnh nặng dần, có thể làm cho bạn:

- Thở hụt hơi, đặc biệt khi bạn di chuyển.

- Thở khò khè.

- Ho và khạt đàm.

Người bị COPD có thể bị tăng nguy cơ do:

- Nhiễm trùng, như viêm phổi.

- Ung thư phổi.

- Các bệnh tim.

Có xét nghiệm nào cho COPD hay không?

Có. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm được gọi là đo dung tích phổi (đo phế dung). Trong khi đo dung tích phổi, bạn hít vào sâu và thở ra nhanh và mạnh hết sức vào một cái ống. Một cái máy nối vào ống đo bạn có thể thổi ra bao nhiêu không khí và bạn có thể thổi nhanh như thế nào.

Nếu kết quả đo dung tích phổi của bạn không bình thường, bạn sẽ được dùng thuốc hít để kiểm tra bạn có thể thở tốt hơn hay không. Sau đó vài phút, bạn sẽ được đo lại dung tích phổi. Xét nghiệm này giúp xác định bạn bị COPD hay bị bệnh phổi khác, chẳng hạn như hen (suyễn). Người bị hen (suyễn) thường đạt kết quả bình thường sau khi sử dụng thuốc hít.

Tôi có cần làm các xét nghiệm khác hay không?

Có. Những xét nghiệm này có thể kiểm tra bạn có các bệnh khác ngoài COPD có thể gây ra các triệu chứng. Các xét nghiệm có thể:

- Xét nghiệm máu. Xét nghiệm này có thể tìm bệnh di truyền “thiếu antitrypsin” có thể gây COPD sớm ở người hút thuốc.

- Chụp x quang ngực.

- Điện tâm đồ.

- Chụp CT scan liều thấp.

COPD được điều trị bằng cách nào?

Có 4 loại điều trị chính:

- Thuốc. Có nhiều thuốc điều trị COPD, thường dưới dạng hít.

- Oxy. Nếu bệnh nặng hơn, bạn có thể cần thở thêm oxy.

- Phục hồi chức năng phổi. Bạn học cách cải thiện các triệu chứng của bạn. Bạn học cách tập luyện và cách thở có thể giúp dễ thở.

- Phẫu thuật. Rất hiếm, người bị khí phế thủng do COPD nặng cần phẫu thuật.

Tôi có thể tự làm gì?

Có. Để tự chăm sóc, bạn có thể:

- Bỏ hút thuốc. Bỏ hút thuốc là điều quan trọng nhất bạn có thể làm vì sức khỏe của bạn.

- Tránh các yếu tố khởi phát. Như khói, ô nhiễm, bụi.

- Giảm nguy cơ bị nhiễm trùng. Như tiêm vaccin cúm, viêm phổi. Rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc người đang bị nhiễm trùng.

- Thay đổi lối sống lành mạnh. Ăn chế độ ăn lành mạnh có thể giúp cải thiện sức khỏe của bạn. Vận động thường xuyên.

Khi nào tôi nên gọi bác sĩ?

Hãy gọi cấp cứu (115) nếu bạn:

- Bị khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi.

- Bị ho ra máu.

- Có các dấu hiệu bị đau tim như:

- Đau ngực nặng.

- Khó thở, vã mồ hôi, da lạnh.

- Đau ở các tay, lưng hoặc hàm.

- Đau nặng hơn do các hoạt động như đi bộ lên cầu thang.

- Nhịp tim không đều hoặc nhanh.

- Cảm thấy chóng mặt hoặc yếu.

- Bị sốt ≥380 C hoặc run.

- Bạn cảm thấy yếu hoặc thở hụt hơi hơn so với bình thường khi làm các hoạt động thông thường.

- Ho, thở khò khè nặng hơn, khạt đàm nhiều hơn, khó thở nhiều hơn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2024