U MỠ CƠ MẠCH THẬN

U mỡ cơ mạch thận (Angiomyolipoma - AML) là một khối u lành tính ở thận, có thành phần gồm mạch máu (angio-), mô cơ trơn (-myo-) và mô mỡ (-lipoma). Đây là dạng u thận lành tính phổ biến nhất nhưng vẫn có thể gây biến chứng nếu kích thước lớn.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

1.                 U mỡ cơ mạch thận đơn độc (không do di truyền, chiếm khoảng 80%):

o                  Xuất hiện ngẫu nhiên, thường gặp ở phụ nữ trung niên.

2.                 U mỡ cơ mạch thận liên quan đến xơ cứng củ (Tuberous Sclerosis Complex - TSC) (chiếm khoảng 20%):

o                  Bệnh di truyền do đột biến gen TSC1/TSC2, có thể gây nhiều khối u ở các cơ quan khác như da, não, tim, phổi.

Triệu chứng

Nhiều trường hợp không có triệu chứng và chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe. Khi kích thước khối u lớn (>4 cm), có thể gây:

·                     Đau vùng hông lưng (do khối u chèn ép).

·                     Tiểu máu (đái ra máu) nếu mạch máu trong khối u bị vỡ.

·                     Tăng huyết áp (do ảnh hưởng đến chức năng thận).

·                     Suy thận (nếu u quá lớn hoặc có nhiều u trong cả hai thận).

·                     Xuất huyết trong ổ bụng (biến chứng nguy hiểm khi mạch máu của u bị vỡ).

Chẩn đoán

·                     Siêu âm thận: Phát hiện khối u có thành phần mỡ đặc trưng.

·                     Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI): Giúp xác định kích thước, vị trí, đánh giá nguy cơ biến chứng.

·                     Sinh thiết (trong một số trường hợp khó phân biệt với ung thư thận).

Điều trị

Phụ thuộc vào kích thước và triệu chứng của khối u:

1.                 Theo dõi định kỳ

o                  Nếu u nhỏ <4 cm, không có triệu chứng → Chỉ cần theo dõi bằng siêu âm hoặc CT định kỳ 6-12 tháng/lần.

2.                 Điều trị can thiệp

o                  Dùng thuốc ức chế mTOR (như Everolimus): Giúp thu nhỏ khối u, đặc biệt ở bệnh nhân xơ cứng củ.

o                  Nút mạch (Embolization): Dùng để làm tắc mạch máu nuôi khối u, giúp giảm nguy cơ chảy máu.

o                  Phẫu thuật cắt bỏ khối u: Áp dụng khi u lớn (>4-5 cm), có nguy cơ vỡ hoặc gây triệu chứng nghiêm trọng.

o                  Cắt thận một phần/toàn bộ (hiếm khi cần thiết, chỉ khi nghi ngờ ung thư thận hoặc tổn thương thận nặng).

Biến chứng nguy hiểm

·                     Xuất huyết nội: Nếu u lớn >4 cm, có nguy cơ vỡ gây xuất huyết trong ổ bụng, đe dọa tính mạng.

·                     Suy thận: Nếu u xuất hiện nhiều hoặc ảnh hưởng đến chức năng thận.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025