CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ HEN (SUYỄN)

Các thuốc điều trị hen tác dụng như thế nào?

- Làm giảm các triệu chứng hen. Làm cho các hoạt động hàng ngày dễ dàng hơn.

- Giúp dự phòng các cơn hen hoặc cắt cơn hen nếu cơn xảy ra.

Tôi có thể cần các loại thuốc nào?

Bác sĩ có thể sử dụng các loại thuốc khác nhau để điều trị hen. Những thuốc này là thuốc dạng hít, dạng chất lỏng hoặc dạng viên. Bạn có thể sử dụng 1 hoặc nhiều loại thuốc tùy thuộc vào các triệu chứng có thường xuyên xảy ra hay không và mức độ nặng của các triệu chứng. Thuốc và số lượng các loại thuốc bạn sử dụng có thể thay đổi theo thời gian.

Có 2 loại thuốc điều trị hen chính:

- Các thuốc giảm triệu chứng nhanh có thể làm giảm các triệu chứng sau 5 đến 15 phút. Sử dụng những loại thuốc này để điều trị cơn hen.

- Các thuốc kiểm soát tác dụng kéo dài giúp kiểm soát không để các triệu chứng hen xảy ra. Sử dụng các thuốc này 1 đến 2 lần hàng ngày, ngay cả khi bệnh nhân không có triệu chứng. Khi những thuốc này đáp ứng tốt, bạn sẽ cần các thuốc tác dụng nhanh dưới 2 lần mỗi tuần.

Một số thuốc có thể tác dụng như cả hai loại. Những thuốc này được sử dụng 1 hoặc 2 lần mỗi ngày như các thuốc kiểm soát hen. Thuốc cũng có thể được sử dụng như các thuốc tác dụng nhanh khi cần. Các loại thuốc được liệt kê dưới đây là những thuốc điều trị hen được sử dụng phổ biến nhất.

- Các thuốc giảm triệu chứng nhanh. Đây là các loại thuốc bạn sử dụng để làm giảm các triệu chứng hen khi các triệu chứng xảy ra.

- Thuốc chủ vận beta tác dụng ngắn. (được gọi là SABA hoặc thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn) là các thuốc tác dụng nhanh. Thuốc làm giãn các cơ quanh các đường thở.

SABA có thể giúp cắt cơn hen. Nếu bạn bị các triệu chứng hen khi gắng sức, bạn có thể sử dụng SABA từ 5 đến 20 phút trước khi bạn gắng sức. Một số người cảm thấy run tay sau khi sử dụng SABA. Nếu điều này xảy ra, bác sĩ có thể nói bạn lần tiếp theo chỉ sử dụng 1 nhát. Hoặc có thể bác sĩ kê đơn cho bạn loại thuốc khác.

Một số thuốc SABA là albuterol và levalbuterol. Albuterol cũng có trong loại bình hít khác, được gọi là bình hít dạng bột khô.

Một loại thuốc SABA khác, epinephrine, được bán không cần kê đơn. Thuốc được chứa trong bình hít hoặc dưới dạng chất lỏng bạn hít qua 1 dụng cụ nhỏ. Những thuốc hít không cần kê đơn này có thể gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt nếu bạn sử dụng quá nhiều lần hít. Vì những lý do này, bác sĩ không khuyến cáo sử dụng chúng. Nếu bạn cần 1 thuốc SABA hít, bác sĩ sẽ kê đơn cho bạn một loại với liều đúng cho bạn.

- Các thuốc kiểm soát hen. Đây là những loại thuốc bạn sử dụng hàng ngày để giúp ngăn ngừa các triệu chứng hen.

- Thuốc corticoid hít. Thuốc corticoid hít làm giảm viêm ở đường thở. Thuốc cần vài ngày để có tác dụng, vì vậy bạn sẽ không cảm thấy hiệu quả ngay. Thuốc có thể ngăn ngừa các triệu chứng và các cơn hen trong tương lai.

Các thuốc corticoid hít có thể có các dạng hít khác nhau. Bác sĩ sẽ hướng dẩn bạn cách sử dụng bình hít. Mỗi loại bình hít có hướng dẩn sử dụng riêng. Rất hiếm khi các thuốc này gây các tác dụng phụ. Bác sĩ sẽ kê đơn cho bạn liều thấp nhất có tác dụng tốt nhất. Điều này làm giảm nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ.

Một số thuốc corticoid dạng hít là budesonide , ciclesonide, fluticasone và mometasone.

Một số người lo lắng về các tác dụng phụ của các thuốc hít corticoid vì vậy họ không sử dụng thuốc hít hoặc không cho con họ sử dụng thuốc hít. Nhưng sự thật là không sử dụng thuốc hít có nhiều nguy cơ hơn bất kỳ các tác dụng phụ nào mà thuốc gây ra. Corticoid dạng hít giúp ngừa các cơn hen xảy ra. Những cơn hen này có thể nguy hiểm và ngay cả có thể gây tử vong. Hơn nữa, hen gây tổn thương phổi theo thời gian. Các thuốc corticoid dạng hít có thể ngăn ngừa một số tổn thương này.

- Thuốc corticoid dạng hít kết hợp thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài. Thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài (được gọi là LABA) làm giãn các cơ quanh các đường thở giống như tác dụng của SABA. Nhưng tác dụng kéo dài hơn.

Các thuốc có LABA và corticoid trong 1 bình hít là fluticasone với salmeterol và fluticasone với vilanterol. Một số bình hít kết hợp là budesonide với formoterol và mometasone với formoterone cũng có thể được sử dụng để làm giảm nhanh các triệu chứng của hen.

Bạn chỉ nên sử dụng 1 LABA tại cùng 1 thời điểm với thuốc corticoid hít. Vì lý do này, tốt nhất sử dụng 1 bình hít có cả hai loại thuốc. Một số thuốc LABA có trong bình hít không có corticoid nhưng bạn phải mang chúng cùng với 1 bình hít corticoid riêng.

- Các thuốc làm thay đổi leukotriene. Các thuốc làm thay đổi leukotriene là những thuốc kiểm soát tác dụng kéo dài, sử dụng dạng viên hoặc bột. Thuốc làm giảm viêm, giảm chất nhầy và làm giãn cơ trơn quanh các đường thở. Những thuốc này tác dụng không giống nhau ở tất cả mọi người. Thuốc không mạnh bằng các thuốc corticoid dạng hít.

Một số ví dụ của thuốc làm thay đổi leukotriene là motelukast, zafirlukast hoặc zileuton.

- Tiotrobium. Đây là một loại thuốc được gọi là thuốc muscarinic tác dụng kéo dài (hay LAMA). Thuốc có dạng hít. Tiotropium thường được sử dụng để điều trị bệnh phổi được gọi là “bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính” (COPD). Nhưng đôi khi được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng hen nếu những thuốc khác không tác dụng tốt.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2024