CHẬM PHÁT TRIỂN TRÍ TUỆ

Chậm phát triển trí tuệ (Intellectual Disability - ID)

Chậm phát triển trí tuệ là một rối loạn về khả năng nhận thức và thích nghi, làm ảnh hưởng đến khả năng học tập, giao tiếp và tự chăm sóc của một người.

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm phát triển trí tuệ, bao gồm:

Di truyền: Hội chứng Down, hội chứng X dễ gãy, rối loạn di truyền ảnh hưởng đến não.

Biến chứng khi mang thai: Nhiễm trùng, thiếu oxy, suy dinh dưỡng thai kỳ, tiếp xúc với rượu hoặc chất độc hại.

Vấn đề khi sinh: Sinh non, thiếu oxy khi sinh, chấn thương não lúc sinh.

Bệnh tật hoặc chấn thương sau sinh: Viêm màng não, viêm não, chấn thương đầu nặng, suy dinh dưỡng kéo dài.

Môi trường: Thiếu kích thích trí tuệ, bạo lực gia đình, thiếu sự tương tác và giáo dục.

Triệu chứng

Các dấu hiệu có thể thay đổi tùy theo mức độ nặng nhẹ:

Nhẹ:

·                     Học chậm hơn bạn bè cùng tuổi.

·                     Có thể tự chăm sóc bản thân nhưng cần hướng dẫn nhiều hơn.

·                     Khó khăn trong giao tiếp và giải quyết vấn đề.

Trung bình:

·                     Khó học các kỹ năng học thuật cơ bản như đọc, viết, tính toán.

·                     Cần hỗ trợ trong cuộc sống hằng ngày.

·                     Có thể giao tiếp đơn giản nhưng gặp khó khăn trong các tình huống phức tạp.

Nặng - Rất nặng:

·                     Gặp khó khăn lớn trong giao tiếp.

·                     Cần hỗ trợ hoàn toàn trong sinh hoạt cá nhân.

·                     Có thể kèm theo các vấn đề về vận động, thần kinh hoặc bệnh lý khác.

Chẩn đoán & Đánh giá

Bác sĩ thường dựa vào:

·                     Chỉ số IQ (dưới 70 được xem là chậm phát triển trí tuệ).

·                     Đánh giá khả năng thích nghi (tự chăm sóc, giao tiếp, học tập).

·                     Xét nghiệm di truyền hoặc chẩn đoán hình ảnh não để tìm nguyên nhân.

Hướng điều trị & Hỗ trợ

Không có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng can thiệp sớm giúp cải thiện đáng kể chất lượng sống:

Giáo dục đặc biệt: Trường học hoặc chương trình giáo dục phù hợp giúp trẻ học các kỹ năng cần thiết.

Trị liệu ngôn ngữ & vận động: Giúp cải thiện giao tiếp và kỹ năng vận động.

Hỗ trợ tâm lý & hành vi: Dạy trẻ cách ứng xử, kiểm soát cảm xúc, hòa nhập xã hội.
Dinh dưỡng & sức khỏe: Đảm bảo trẻ được chăm sóc đầy đủ để phát triển tốt hơn.
Gia đình & xã hội: Sự kiên nhẫn, yêu thương và môi trường tích cực rất quan trọng để trẻ phát triển tối đa khả năng của mình.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025