BỆNH MÀNG TRONG

Bệnh màng trong (Respiratory Distress Syndrome - RDS) là một bệnh lý hô hấp thường gặp ở trẻ sinh non, đặc biệt ở những trẻ sinh trước 34 tuần tuổi thai. Bệnh xảy ra do phổi chưa phát triển hoàn chỉnh và thiếu surfactant, chất cần thiết để giữ cho phế nang không bị xẹp trong quá trình hô hấp.

Nguyên nhân

1.                 Thiếu surfactant:

o                  Surfuctant là một loại protein và lipid do tế bào phổi sản xuất, giúp giảm sức căng bề mặt của phế nang.

o                  Ở trẻ sinh non, phổi chưa đủ trưởng thành để sản xuất đủ lượng surfactant, dẫn đến xẹp phế nang và khó thở.

2.                 Chưa trưởng thành phổi:

o                  Trẻ sinh trước 34 tuần tuổi thai có nguy cơ cao mắc RDS vì phổi phát triển chưa hoàn thiện.

Yếu tố nguy cơ

·                     Trẻ sinh trước 34 tuần.

·                     Mẹ bị đái tháo đường thai kỳ.

·                     Mẹ sinh mổ không chuyển dạ.

·                     Sinh đôi, sinh ba.

·                     Nhiễm trùng bào thai hoặc mẹ bị nhiễm trùng.

Triệu chứng

Bệnh thường xuất hiện trong vòng vài giờ sau sinh:

·                     Thở nhanh, khó thở hoặc ngừng thở.

·                     Co kéo lồng ngực khi thở (rút lõm ngực).

·                     Rên rỉ khi thở.

·                     Môi hoặc da tím tái (thiếu oxy).

·                     Giảm trương lực cơ, trẻ mệt mỏi.

Chẩn đoán

1.                 Lâm sàng:

o                  Dựa vào triệu chứng khó thở điển hình ở trẻ sinh non.

2.                 Cận lâm sàng:

o                  Chụp x quang ngực: Hình ảnh đặc trưng là "kính mờ" lan tỏa ở phổi.

o                  Đo khí máu: Thường cho thấy mức oxy thấp, tăng CO2.

o                  Xét nghiệm tìm nhiễm trùng (loại trừ nguyên nhân khác gây suy hô hấp).

Điều trị

1.                 Hỗ trợ hô hấp:

o                  Thở oxy: Duy trì oxy máu ở mức an toàn (SpO₂ từ 90-95%).

o                  CPAP (Continuous Positive Airway Pressure): Hỗ trợ áp lực dương liên tục để giữ phế nang mở.

o                  Thở máy: Áp dụng khi trẻ suy hô hấp nặng.

2.                 Bổ sung surfactant:

o                  Surfactant được đưa trực tiếp vào khí quản qua ống nội khí quản.

o                  Hiệu quả giúp cải thiện nhanh chức năng phổi.

3.                 Điều trị triệu chứng:

o                  Kiểm soát nhiệt độ, cung cấp dịch và dinh dưỡng đầy đủ.

o                  Điều trị nhiễm trùng (nếu có).

Phòng ngừa

1.                 Quản lý thai kỳ:

o                  Kéo dài thời gian mang thai khi có nguy cơ sinh non.

o                  Sử dụng corticosteroid cho mẹ trước sinh: Corticosteroid (như betamethasone) giúp tăng cường sản xuất surfactant ở phổi thai nhi nếu dự đoán sinh non.

2.                 Chăm sóc sau sinh:

o                  Chăm sóc trẻ tại các trung tâm chuyên khoa sơ sinh với trang thiết bị hiện đại.

o                  Theo dõi sát các dấu hiệu khó thở để can thiệp kịp thời.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025