VIÊM RUỘT HOẠI TỬ

Viêm ruột hoại tử (Necrotizing Enterocolitis - NEC) là một tình trạng nghiêm trọng, trong đó có hiện tượng tổn thương và chết mô (hoại tử) ở ruột. Bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non hoặc nhẹ cân, nhưng cũng có thể xảy ra ở trẻ lớn hoặc người trưởng thành trong một số trường hợp đặc biệt.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác của viêm ruột hoại tử chưa được xác định rõ, nhưng có nhiều yếu tố nguy cơ góp phần:

1.                 Sinh non: Trẻ sinh non có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và niêm mạc ruột dễ bị tổn thương.

2.                 Thiếu máu cục bộ: Lưu lượng máu đến ruột bị giảm gây tổn thương mô ruột.

3.                 Nhiễm khuẩn: Sự xâm nhập của vi khuẩn vào niêm mạc ruột có thể dẫn đến viêm và hoại tử.

4.                 Nuôi dưỡng bằng sữa công thức: Trẻ bú sữa công thức có nguy cơ cao hơn trẻ bú mẹ.

5.                 Tình trạng bệnh lý đi kèm: Nhiễm trùng huyết, bệnh tim bẩm sinh, hoặc giảm oxy máu cũng là các yếu tố nguy cơ.

Triệu chứng

Triệu chứng thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh trong tuần đầu sau khi bắt đầu ăn qua đường tiêu hóa:

1.                 Tiêu hóa:

o                  Bụng chướng, sưng lớn.

o                  Nôn ói, thường là nôn ra dịch xanh (dịch mật).

o                  Phân có máu.

2.                 Toàn thân:

o                  Lờ đờ, ít vận động.

o                  Sốt hoặc thân nhiệt giảm.

o                  Thay đổi huyết áp, nhịp tim không đều.

Chẩn đoán

·                     Chụp x quang bụng: Phát hiện khí trong thành ruột hoặc khí tự do trong ổ bụng.

·                     Xét nghiệm máu: Tăng bạch cầu, giảm tiểu cầu, toan chuyển hóa.

·                     Siêu âm bụng: Đánh giá tình trạng dịch và khí trong ổ bụng.

Điều trị

Điều trị viêm ruột hoại tử tập trung vào:

1.                 Điều trị bảo tồn:

o                  Ngừng cho ăn qua đường tiêu hóa.

o                  Hỗ trợ dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch.

o                  Sử dụng kháng sinh phổ rộng để kiểm soát nhiễm trùng.

o                  Chăm sóc hỗ trợ như thở oxy hoặc thở máy.

2.                 Can thiệp phẫu thuật:

o                  Loại bỏ đoạn ruột hoại tử.

o                  Đặt ống dẫn lưu nếu có thủng ruột hoặc viêm phúc mạc.

Biến chứng

·                     Hẹp ruột: Do sẹo tại vùng tổn thương.

·                     Suy dinh dưỡng: Gây ra bởi kém hấp thu do mất đoạn ruột.

·                     Nhiễm trùng toàn thân (nhiễm trùng huyết): Có thể đe dọa tính mạng.

·                     Hội chứng ruột ngắn: Sau phẫu thuật cắt bỏ ruột.

Phòng ngừa

·                     Nuôi trẻ bằng sữa mẹ để tăng cường miễn dịch và bảo vệ niêm mạc ruột.

·                     Hạn chế cho trẻ ăn sớm, đặc biệt là trẻ sinh non.

·                     Sử dụng men vi sinh (probiotics) nếu có chỉ định từ bác sĩ.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025