HỘI CHỨNG THAI DO RƯỢU

Hội chứng thai do rượu (Fetal Alcohol Syndrome - FAS) là một tình trạng nghiêm trọng do phơi nhiễm với rượu trong tử cung. Đây là một dạng rối loạn trong nhóm Rối loạn do phơi nhiễm rượu thai kỳ (Fetal Alcohol Spectrum Disorders - FASD), gây ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và hành vi của trẻ.

Nguyên nhân

·                     Hội chứng này xảy ra khi người mẹ uống rượu trong thời kỳ mang thai.

·                     Rượu đi qua nhau thai, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi, đặc biệt là não và các cơ quan quan trọng.

Triệu chứng

Các biểu hiện của hội chứng thai do rượu rất đa dạng và bao gồm:

1. Đặc điểm khuôn mặt

·                     Đầu nhỏ.

·                     Mặt phẳng, sống mũi thấp.

·                     Khe mắt ngắn, mắt nhỏ.

·                     Môi trên mỏng và rãnh nhân trung (phần giữa mũi và môi) phẳng hoặc mờ.

2. Chậm phát triển

·                     Trẻ sinh nhẹ cân, tăng trưởng kém trước và sau khi sinh.

·                     Chậm phát triển chiều cao, cân nặng.

3. Tổn thương thần kinh

·                     Giảm kích thước não (microcephaly).

·                     Chậm phát triển trí tuệ (IQ thấp).

·                     Khó khăn trong học tập, ngôn ngữ và khả năng tư duy.

·                     Vấn đề về vận động và phối hợp.

4. Rối loạn hành vi

·                     Thiếu tập trung, tăng động (ADHD).

·                     Dễ cáu gắt, khó điều chỉnh cảm xúc.

·                     Khó hòa nhập xã hội, thường xuyên gặp vấn đề trong mối quan hệ.

5. Dị tật bẩm sinh khác

·                     Dị tật tim, thận hoặc xương.

·                     Bất thường về thính giác và thị giác.

Chẩn đoán

Chẩn đoán FAS dựa trên:

1.                 Tiền sử phơi nhiễm rượu: Mẹ uống rượu khi mang thai.

2.                 Đặc điểm lâm sàng:

o                  Các đặc điểm khuôn mặt điển hình.

o                  Chậm phát triển thể chất.

o                  Tổn thương thần kinh.

3.                 Xét nghiệm: Không có xét nghiệm đặc hiệu. Dựa vào đánh giá y khoa và tâm lý.

Điều trị

Không có cách chữa trị hoàn toàn cho hội chứng này, nhưng các biện pháp hỗ trợ có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ:

1.                 Can thiệp sớm:

o                  Vật lý trị liệu, trị liệu ngôn ngữ.

o                  Hỗ trợ học tập và phát triển kỹ năng xã hội.

2.                 Điều trị y tế:

o                  Quản lý các vấn đề về hành vi, tâm thần (sử dụng thuốc nếu cần).

o                  Điều trị dị tật bẩm sinh.

3.                 Hỗ trợ tâm lý - xã hội:

o                  Giáo dục đặc biệt, tư vấn cho gia đình.

o                  Xây dựng môi trường sống ổn định và yêu thương.

Phòng ngừa

Hội chứng thai do rượu có thể được ngăn ngừa hoàn toàn nếu phụ nữ mang thai không uống rượu.

1.                 Tránh uống rượu hoàn toàn trong thai kỳ.

2.                 Giáo dục cộng đồng về tác hại của rượu đối với thai nhi.

3.                 Tư vấn y tế:

o                  Đặc biệt quan trọng với phụ nữ có tiền sử nghiện rượu.

Tiên lượng

Tiên lượng phụ thuộc vào mức độ tổn thương của trẻ. Các vấn đề về thần kinh, hành vi và học tập thường kéo dài suốt đời. Sự hỗ trợ y tế, giáo dục và xã hội có thể giúp trẻ cải thiện chất lượng cuộc sống.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025