HỘI CHỨNG HELLP
Hội chứng HELLP là một biến chứng sản khoa nguy hiểm, thường xảy ra trong thai kỳ, đặc biệt ở ba tháng cuối hoặc sau sinh. HELLP là viết tắt của:
· H (Hemolysis) – Tan máu
· EL (Elevated Liver Enzymes) – Tăng men gan
· LP (Low Platelet count) – Giảm tiểu cầu
Nguyên nhân và Yếu tố nguy cơ
Nguyên nhân chính xác của hội chứng HELLP chưa được xác định rõ, nhưng nó thường liên quan đến tiền sản giật hoặc sản giật. Một số yếu tố nguy cơ bao gồm:
· Tiền sử tiền sản giật hoặc tăng huyết áp thai kỳ
· Mang thai lần đầu
· Đa thai
· Tiền sử gia đình có người mắc hội chứng HELLP
· Béo phì hoặc bệnh lý nền như đái tháo đường
Triệu chứng
Hội chứng HELLP có thể biểu hiện với các triệu chứng như:
· Đau vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải (do gan bị tổn thương)
· Buồn nôn, nôn, khó tiêu
· Mệt mỏi, đau đầu
· Tăng huyết áp
· Phù, tiểu ít
· Vàng da (trong trường hợp nặng)
Chẩn đoán
Bác sĩ thường dựa vào các xét nghiệm máu để chẩn đoán, bao gồm:
· Xét nghiệm tan máu (hồng cầu vỡ, bilirubin tăng)
· Xét nghiệm men gan (AST, ALT tăng cao)
· Xét nghiệm tiểu cầu (giảm thấp)
Điều trị
Hội chứng HELLP có thể nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi, vì vậy điều trị thường bao gồm:
· Sinh em bé càng sớm càng tốt (nếu thai đã đủ trưởng thành)
· Kiểm soát huyết áp bằng thuốc
· Truyền tiểu cầu (nếu số lượng tiểu cầu quá thấp)
· Dùng corticosteroids để giúp phổi thai nhi trưởng thành nếu cần trì hoãn sinh
· Theo dõi và điều trị biến chứng như suy gan, suy thận, đông máu rối loạn
Biến chứng
Nếu không được điều trị kịp thời, hội chứng HELLP có thể gây ra:
· Suy gan, suy thận
· Rối loạn đông máu (DIC)
· Xuất huyết nội tạng
· Thai chết lưu hoặc sinh non
Dự phòng
Không có biện pháp phòng ngừa tuyệt đối, nhưng có thể giảm nguy cơ bằng cách:
· Kiểm tra thai kỳ định kỳ
· Kiểm soát huyết áp, đặc biệt nếu có tiền sử tiền sản giật
· Chế độ ăn uống lành mạnh, giảm muối, tránh stress
Hội chứng HELLP là một tình trạng cấp cứu sản khoa, cần phát hiện sớm và can thiệp kịp thời để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Nếu có dấu hiệu bất thường trong thai kỳ, cần đi khám ngay lập tức.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2025