PHÒNG TRÁNH CÁC YẾU TỐ KHỞI PHÁT HEN

Yếu tố khởi phát hen (suyễn) là gì?

Yếu tố khởi phát hen là bất cứ điều gì gây ra các triệu chứng hen hoặc làm cho các triệu chứng hen nặng thêm. Điều quan trọng là phải biết các yếu tố khởi phát hen của bạn là gì? Bằng cách này, bạn có thể tránh chúng để các triệu chứng của bạn không bị nặng thêm.

Những yếu tố phổ biến khởi phát hen là:

- Khói thuốc.

- Stress.

- Bị bệnh, như là cảm lạnh, cảm cúm, viêm phổi, viêm tai, viêm xoang.

- Các sản phẩm tẩy rửa, chẳng hạn như chất tẩy trắng.

- Nước hoa mạnh hoặc mùi thơm mạnh.

- Không khí ô nhiễm.

- Một số thuốc như aspirin.

- Không khí rất lạnh và rất khô.

Mọi người cũng có thể có các yếu tố khởi phát khác. Đó là những thứ trong môi trường mà họ bị dị ứng. Được gọi là “những yếu tố khởi phát dị ứng”. Những ví dụ của yếu tố khởi phát dị ứng là:

- Ve bụi nhà. Đây là những con rệp quá nhỏ mà bạn không thể nhìn thấy. Chúng sống ở giường, ghế dài, thảm và ở những đồ vật khác trong nhà của bạn.

- Nấm mốc. Nấm mốc có thể phát triển ở tầng hầm, phòng tắm và những nơi ẩm và ướt khác.

- Chó và mèo. Người có thể bị dị ứng với nước bọt, nước tiểu, gàu (mãnh da chết) của các động vật này.

- Phấn hoa từ các cây, cỏ.

- Gián.

- Chuột.

Làm thế nào để tôi biết các yếu tố khởi phát hen của tôi là gì?

Bạn có thể đã biết những điều làm cho các triệu chứng hen của bạn nặng thêm. Bác sĩ có thể giúp bạn nhận ra bằng cách nói chuyện với bạn và hỏi bạn một số câu hỏi.

Bác sĩ có thể làm các xét nghiệm dị ứng để xem bạn có các yếu tố khởi phát dị ứng hay không. Các xét nghiệm dị ứng là các xét nghiệm máu và các xét nghiệm da. Khi làm xét nghiệm dị ứng da, bác sĩ có thể đặt những giọt chất lỏng mà bạn có thể bị dị ứng trên da của bạn và làm lẩy kim nhỏ lên da của bạn. Sau đó, họ quan sát da của bạn có chuyển sang màu đỏ và nổi sẩn hay không.

Tôi phải làm gì khi tôi tìm ra các yếu tố khởi phát hen của tôi?

Cách tốt nhất là tránh các yếu tố khởi phát của bạn. Chẳng hạn, nếu khói thuốc làm cho các triệu chứng hen của bạn nặng hơn, hãy tránh những người đang hút thuốc. Nếu bạn hút thuốc hãy từ bỏ nó.

Đây là những điều khác bạn có thể làm:

- Tránh bị bệnh nhiễm trùng. Rửa tay bạn thường xuyên. Đeo khẩu trang ở những nơi đông người.

- Hằng năm tiêm vaccin phòng cúm. Tiêm vaccin phòng viêm phổi.

- Tránh không khí ô nhiễm, ở trong nhà khi nồng độ ô nhiễm không khí cao. Không tập thể dục ở gần những đường phố đông người.

- Vào những ngày mùa đông, khi không khí lạnh và khô, dùng khăn choàng che mũi và miệng của bạn.

- Tránh sử dụng chất tẩy trắng và những chất tẩy rửa mạnh khác.

Nếu bạn có các yếu tố khởi phát dị ứng, cố gắng tránh những thứ mà bạn bị dị ứng.

- Để tránh ve bụi nhà, bọc gối và nệm của bạn bằng những tấm bọc đặc biệt để giữ các con ve bụi nhà không thoát ra được. Không sử dụng thảm trong phòng ngủ.

- Để tránh nấm mốc, lau chùi thường xuyên những nơi nấm mốc dễ phát triển như bồn rửa, gạch. Để giữ cho nấm mốc không phát triển, sử dụng máy hút ẩm hoặc máy điều hòa, hàn hệ thống ống nước bị rò rỉ. Không trồng cây trong nhà cũng như những vật dụng khác có thể làm ẩm ướt, làm nấm mốc phát triển, như là sách cũ, bộ đồ bọc giường cũ.

- Tránh nước bọt, nước tiểu, gàu động vật, bạn có thể đưa thú nuôi ra khỏi nhà và lau sạch nhà sau khi động vật đi vào.

- Để tránh phấn hoa, ở trong nhà trong suốt những thời gian của năm khi các triệu chứng hen của bạn bị nặng lên. Đóng cửa sổ để tránh phấn hoa bay vào nhà của bạn. Khi bạn ra khỏi nhà, cần tắm sau khi bạn về nhà. Điều này gúp làm sạch phấn hoa khỏi cơ thể và áo quần của bạn.

- Để tránh gián, không để rác và đĩa thức ăn bẩn. Hàn hệ thống nước bị rò rỉ để tránh không có vũng nước. Nếu có gián trong nhà, hãy sử dụng bẫy bắt gián hoặc thuê dịch vụ diệt côn trùng từ bên ngoài.

- Để loại trừ chuột, đặt bẫy hoặc gọi dịch vụ từ bên ngoài.

Tôi phải làm gì nếu tôi không thể tránh được các yếu tố khởi phát?

Nếu bạn không thể tránh được các yếu tố khởi phát, hãy bàn với bác sĩ những điều bạn có thể làm.

Tập thể dục là ví dụ về yếu tố khởi phát bạn không nên tránh vì tập thể dục giúp cho cơ thể bạn khỏe mạnh. Để ngăn ngừa các triệu chứng của hen khi bạn tập thể dục:

- Sử dụng thêm một liều thuốc hít giảm triệu chứng nhanh trước khi bạn tập thể dục.

- Khởi động chậm trước mỗi buổi tập thể dục.

- Tránh tập thể dục ngoài trời nếu ngoài trời lạnh.

Những gợi ý tránh ve bụi nhà trong nhà của bạn:

Phòng ngủ:

- Bọc gối và nệm bằng những bao đặc biệt có dây kéo để giữ các ve bụi nhà không tiếp xúc bạn.

- Hàng tuần, giặt tấm trải giường, bao gối và chăn (mền) bằng nước nóng có xà phòng hoặc cho vào máy sấy điện. Nếu được, không sử dụng chăn bông. Thay vào đó, sử dụng loại chăn (mền) có thể giặt được.

- Sử dụng màn cửa sổ loại có thể giặt được, nhựa vinyl hoặc loại cuốn lại được.

- Tránh bừa bộn, tránh thú nhồi bông, các đồ chơi mềm, đồ đạc bọc vải. Nếu bạn không thể đem thú nhồi bông ra khỏi phòng ngủ, hãy giặt chúng hàng tuần.

- Không sử dụng thảm. Thay vào đó, sử dụng những tấm chùi chân có thể làm sạch được hoặc có thể giặt được.

Phần còn lại của ngôi nhà:

- Cố gắng làm giảm số lượng các đồ đạc trong nhà có bọc vải, đặc biệt là sofa cũ.

- Không sử dụng thảm.

- Hàng tuần, hút bụi nhà bằng máy hút bụi có màng lọc HEPA. Để làm sạch sàn nhà, sử dụng giẻ lau tốt hơn dùng chổi.

- Sử dụng màn cửa sổ loại giặt được, nhựa vinyl hoặc loại cuốn lại được.

- Đảm bảo độ ẩm trong nhà <50%. Không sử dụng máy làm ẩm.

Thay đổi nhà ở:

- Người bị dị ứng và bị hen thường không cần đổi nhà, ngoại trừ họ sống ở tầng hầm hoặc ở trong nhà rất ẩm và ướt.

- Nếu bạn bị dị ứng với bụi nhà hoặc nấm mốc, bạn có thể ít bị các triệu chứng hơn nếu bạn chuyển chỗ:

- Ở căn hộ từ tầng thứ 2 trở lên.

- Nhà có nền nhà lót gỗ và có phòng ngủ ở tầng thứ 2.

(màng lọc HEPA: màng lọc các hạt trong không khí hiệu quả cao)

Các gợi ý để tránh các dị nguyên động vật (nước tiểu, nước bọt hoặc gàu) trong nhà của bạn.

Nếu được, không để động vật trong nhà của bạn.

- Để động vật ở ngoài nhà, trong nhà để xe hoặc trong chuồng chó.

- Sau khi để động vật ở bên ngoài, làm sạch toàn bộ nhà.

Nếu bạn không thể để động vật ra khỏi nhà của bạn, hãy thử những bước sau:

- Sử dụng máy lọc không khí có màng lọc HEPA. Hầu hết các dị nguyên động vật trong nhà của bạn không lơ lửng trong không khí. Máy lọc không khí chỉ làm sạch các dị nguyên lơ lửng trong không khí.

- Làm giảm các đồ đạc trong nhà nơi các dị nguyên có thể được tạo ra. Ví dụ như thảm, đồ đạc có bọc vải, màn cửa.

- Hàng tuần, hút bụi bằng máy hút bụi có màng lọc HEPA.

- Nếu bạn dị ứng với chó, tắm chó 2 lần hàng tuần có thể giúp làm giảm các triệu chứng của bạn. Nếu bạn dị ứng với mèo, tắm mèo sẽ không thể làm giảm các triệu chứng của bạn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2024