BÓC TÁCH ĐỘNG MẠCH CHỦ
Bóc tách động mạch chủ: Một tình trạng nguy hiểm
Bóc tách động mạch chủ là một bệnh lý tim mạch cấp tính, đe dọa tính mạng. Đây là tình trạng lớp trong cùng của động mạch chủ bị rách, tạo thành một lớp tách rời và máu sẽ chảy vào giữa các lớp thành mạch.
Nguyên nhân gây bệnh
· Tăng huyết áp: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, áp lực máu cao làm tổn thương thành mạch.
· Rối loạn mô liên kết: Các bệnh như hội chứng Marfan, hội chứng Ehlers-Danlos làm yếu thành mạch.
· Xơ vữa động mạch: Các mảng xơ vữa làm tổn thương thành mạch, tạo điều kiện cho sự rách.
· Chấn thương: Các chấn thương mạnh như tai nạn giao thông, chấn thương ngực có thể gây ra rách động mạch chủ.
· Sử dụng ma túy: Đặc biệt là các loại kích thích.
Triệu chứng
Các triệu chứng của bóc tách động mạch chủ thường rất đột ngột và nghiêm trọng, bao gồm:
· Đau ngực: Đau dữ dội, thường mô tả như bị dao đâm, lan rộng ra lưng, bụng.
· Khó thở: Do tổn thương các mạch máu nuôi tim.
· Chóng mặt, ngất xỉu: Do giảm cung cấp máu lên não.
· Mạch nhanh, huyết áp tăng hoặc giảm.
· Đau bụng, buồn nôn.
· Rối loạn thần kinh: Do tổn thương các mạch máu nuôi não.
Lưu ý: Các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết rách.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán bóc tách động mạch chủ, bác sĩ sẽ dựa vào:
· Khám lâm sàng: Nghe tim phổi, đo huyết áp.
· Điện tâm đồ: Đánh giá hoạt động điện của tim.
· Siêu âm tim: Đánh giá cấu trúc của tim và động mạch chủ.
· CT scan hoặc MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết về động mạch chủ.
Điều trị
Điều trị bóc tách động mạch chủ chủ yếu bằng phẫu thuật. Mục tiêu của phẫu thuật là kiểm soát xuất huyết, ngăn chặn sự lan rộng của vết rách và phục hồi lưu thông máu.
Biến chứng
Nếu không được điều trị kịp thời, bóc tách động mạch chủ có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:
· Vỡ động mạch chủ: Gây chảy máu ồ ạt, đe dọa tính mạng.
· Suy tim: Do tổn thương van tim hoặc cơ tim.
· Đột quỵ: Do cục máu đông di chuyển lên não.
· Tổn thương các cơ quan khác: Thận, tủy sống.
Phòng ngừa
Để phòng ngừa bóc tách động mạch chủ, bạn nên:
· Kiểm soát huyết áp: Đây là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất.
· Điều trị các bệnh lý nền: Như rối loạn mô liên kết, xơ vữa động mạch.
· Sống lành mạnh: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, tránh hút thuốc.
Bóc tách động mạch chủ là một bệnh lý cấp cứu, đe dọa tính mạng. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2025
