TỤY VÒNG

Annular Pancreas

Tụy vòng là một dị tật bẩm sinh hiếm gặp của tụy, trong đó nhu mô tụy tạo thành một vòng bao quanh phần thứ hai của tá tràng, gây ra chèn ép hoặc tắc nghẽn tá tràng.

1. Dịch tễ

·                     Tần suất: khoảng 1/20.000 trẻ sinh sống.

·                     Có thể được phát hiện ở trẻ sơ sinh (thường là do tắc nghẽn) hoặc ở người lớn (do biến chứng đường tiêu hóa).

2. Cơ chế bệnh sinh

·                     Do rối loạn trong quá trình quay và hợp nhất của chồi tụy trong giai đoạn phôi thai học.

·                     Chồi tụy bụng phát triển bất thường, thay vì di chuyển ra sau, lại bao quanh tá tràng.

3. Triệu chứng lâm sàng

Ở trẻ sơ sinh:

·                     Nôn ra dịch mật ngay sau sinh.

·                     Chướng bụng trên rốn.

·                     Không đi phân su hoặc phân ít.

Ở người lớn:

·                     Đau bụng mạn tính vùng thượng vị.

·                     Buồn nôn, nôn.

·                     Biểu hiện giống loét dạ dày – tá tràng, viêm tụy, tắc ruột không hoàn toàn.

4. Chẩn đoán

·                     X quang bụng không chuẩn bị: dấu hiệu “double bubble” (hai bóng khí: dạ dày và tá tràng).

·                     Siêu âm bụng: phát hiện vòng tụy.

·                     CT scan hoặc MRI: xác định mô tụy bao quanh tá tràng.

·                     Nội soi tiêu hóa trên: có thể thấy hẹp tá tràng hoặc tổn thương dạng chèn ép.

5. Điều trị

·                     Phẫu thuật là điều trị chủ yếu, đặc biệt nếu có triệu chứng tắc nghẽn.

o                  Thường là phẫu thuật tạo hình nối tá tràng – tá tràng (duodeno-duodenostomy) để băng qua vùng bị chèn ép.

o                  Không nên cắt bỏ mô tụy vòng vì nguy cơ tổn thương tụy và ống tụy cao.

6. Bệnh lý kèm theo

·                     Có thể đi kèm với các dị tật bẩm sinh khác như:

o                  Bệnh Down (trisomy 21)

o                  Dị tật tim bẩm sinh

o                  Teo tá tràng, bất sản tá tràng

o                  Dị tật hệ tiết niệu

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025