NHIỄM VIRUS HERPES
1. Virus Herpes là gì?
Virus Herpes (Herpes Simplex Virus - HSV) là một nhóm virus gây nhiễm trùng phổ biến ở người, chủ yếu gồm:
HSV-1: Thường gây mụn rộp ở miệng, môi (Herpes miệng).
HSV-2: Thường gây mụn rộp ở vùng sinh dục (Herpes sinh dục).
Cả hai loại virus này có thể tồn tại trong cơ thể suốt đời và tái phát nhiều lần.
2. Nguyên nhân & đường lây nhiễm
HSV-1 lây qua:
· Tiếp xúc trực tiếp với vết loét/mụn nước (hôn, dùng chung đồ cá nhân như son môi, bàn chải).
· Giọt bắn từ nước bọt.
· Quan hệ tình dục bằng miệng.
HSV-2 lây qua:
· Quan hệ tình dục không an toàn (âm đạo, hậu môn, miệng).
· Tiếp xúc trực tiếp với da/mụn rộp của người bị nhiễm.
· Mẹ truyền sang con trong quá trình sinh nở.
3. Triệu chứng nhiễm Herpes
Giai đoạn đầu (nhiễm lần đầu):
· Xuất hiện mụn nước nhỏ, đau rát, tập trung thành từng cụm trên môi, miệng, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn.
· Cảm giác ngứa, nóng rát trước khi mụn nước xuất hiện.
· Sưng hạch bạch huyết, sốt nhẹ, mệt mỏi.
Giai đoạn tái phát:
· Mụn rộp xuất hiện tại cùng vị trí cũ hoặc gần đó.
· Ít nghiêm trọng hơn lần đầu, có thể tự lành sau 7-14 ngày.
4. Chẩn đoán
Khám lâm sàng: Dựa vào tổn thương đặc trưng.
Xét nghiệm PCR: Xác định ADN virus từ dịch mụn rộp.
Xét nghiệm máu: Kiểm tra kháng thể HSV-1, HSV-2.
5. Điều trị
Hiện không có thuốc chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát triệu chứng và giảm tần suất tái phát:
Thuốc kháng virus:
· Acyclovir, Valacyclovir, Famciclovir: Giúp giảm triệu chứng và ngăn tái phát.
· Dùng càng sớm càng hiệu quả, nhất là trong 24-48 giờ đầu khi có dấu hiệu đầu tiên.
Điều trị hỗ trợ:
· Giữ vùng tổn thương sạch và khô ráo.
· Tránh chạm vào mụn rộp để không lây lan.
· Giảm đau bằng thuốc giảm đau (Paracetamol, Ibuprofen).
Phòng ngừa tái phát:
· Dùng thuốc kháng virus dài hạn nếu tái phát thường xuyên.
· Giảm stress, ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh.
· Quan hệ tình dục an toàn, dùng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm HSV-2.
6. Biến chứng có thể gặp
Viêm não do HSV: Hiếm gặp nhưng nguy hiểm, gây viêm não nặng.
Nhiễm trùng Herpes lan rộng: Ở người suy giảm miễn dịch (HIV, ung thư).
Herpes bẩm sinh: Mẹ lây cho con trong lúc sinh, có thể gây tổn thương thần kinh ở trẻ sơ sinh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2025