ĐỘNG KINH

Động kinh là một rối loạn thần kinh mạn tính do hoạt động bất thường của não, dẫn đến các cơn co giật tái phát.

1. NGUYÊN NHÂN

·                     Di truyền: Đột biến gen ảnh hưởng đến hoạt động điện của não.

·                     Tổn thương não: Chấn thương đầu, đột quỵ, khối u não.

·                     Nhiễm trùng: Viêm màng não, viêm não, ký sinh trùng (như nang sán).

·                     Bất thường phát triển não: Hội chứng Sturge-Weber, loạn sản vỏ não.

·                     Rối loạn chuyển hóa: Thiếu oxy khi sinh, hạ đường huyết, rối loạn điện giải.

2. PHÂN LOẠI CƠN ĐỘNG KINH

A. Động kinh cục bộ (Focal seizures)

Ảnh hưởng một phần của não. Có thể có hoặc không mất ý thức.

·                     Cơn cục bộ đơn giản: Chỉ ảnh hưởng một vùng cơ thể, không mất ý thức.

·                     Cơn cục bộ phức tạp: Rối loạn ý thức, có thể kèm theo hành vi tự động (mấp máy môi, xoay đầu, đi lại không mục đích).

B. Động kinh toàn thể (Generalized seizures)

Ảnh hưởng cả hai bán cầu não ngay từ đầu.

·                     Cơn co cứng - co giật toàn thân (Grand mal/Tonic-clonic): Mất ý thức, co cứng cơ, sau đó là co giật.

·                     Cơn vắng ý thức (Absence seizures): Nhìn chằm chằm vài giây, không phản ứng, thường gặp ở trẻ em.

·                     Cơn giật cơ (Myoclonic seizures): Giật cơ đột ngột, nhanh.

·                     Cơn mất trương lực (Atonic seizures): Đột ngột mất lực cơ, có thể ngã xuống đất.

3. CHẨN ĐOÁN

·                     Điện não đồ (EEG): Xác định hoạt động điện bất thường của não.

·                     Chụp MRI/CT não: Phát hiện tổn thương não (khối u, sẹo não, dị dạng mạch máu).

·                     Xét nghiệm máu: Kiểm tra nhiễm trùng, rối loạn chuyển hóa.

4. ĐIỀU TRỊ

A. Thuốc chống động kinh

·                     Phổ biến: Valproate, Levetiracetam, Carbamazepine, Lamotrigine, Phenytoin, Topiramate.

·                     Lựa chọn thuốc tùy theo loại động kinh và tình trạng bệnh nhân.

B. Phẫu thuật (Nếu thuốc không kiểm soát được)

·                     Cắt bỏ vùng não gây động kinh (nếu xác định được).

·                     Kích thích dây thần kinh X (VNS): Giúp giảm tần suất cơn.

·                     Kích thích não sâu (DBS): Can thiệp vào các vùng não liên quan.

C. Chế độ ăn Ketogenic

·                     Giàu chất béo, ít carbohydrate, giúp giảm cơn động kinh ở một số bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em.

5. CẦN LÀM GÌ KHI GẶP NGƯỜI BỊ ĐỘNG KINH?

Giữ bình tĩnh, đặt bệnh nhân nằm nghiêng để tránh sặc.

Bảo vệ đầu, tránh để người bệnh tự làm tổn thương.

Không đưa vật gì vào miệng.

Theo dõi thời gian cơn, gọi cấp cứu nếu:

·                     Cơn kéo dài > 5 phút.

·                     Người bệnh không tỉnh lại sau cơn.

·                     Cơn lặp lại liên tục.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025