MẤT PHỐI HỢP VẬN ĐỘNG

Ataxia

Mất phối hợp vận động, hay còn gọi là thất điều, là tình trạng rối loạn chức năng vận động do tổn thương hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là tiểu não. Người mắc có thể gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng, thực hiện các động tác chính xác hoặc phối hợp các hoạt động hàng ngày như đi lại, nói chuyện, viết hoặc cầm nắm đồ vật.​

Nguyên nhân gây mất phối hợp vận động

Mất phối hợp vận động có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:​

·                     Tổn thương tiểu não: Do chấn thương sọ não, đột quỵ, u não hoặc thoái hóa thần kinh.

·                     Nguyên nhân di truyền: Như các dạng thất điều di truyền (ví dụ: Friedreich's ataxia).

·                     Thiếu hụt vitamin: Đặc biệt là vitamin B12 hoặc E.​

·                     Nhiễm trùng thần kinh: Như viêm não, viêm màng não.

·                     Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc an thần hoặc chống co giật có thể gây ra triệu chứng này.

·                     Lạm dụng rượu: Sử dụng rượu kéo dài có thể dẫn đến tổn thương tiểu não.

Triệu chứng thường gặp

Người bị mất phối hợp vận động có thể biểu hiện:​

Dáng đi không vững, dễ té ngã.​

·                     Khó thực hiện các động tác tinh vi như viết, cài nút áo.​

·                     Run tay khi thực hiện các động tác có chủ đích.​

·                     Khó khăn trong việc nói (nói chậm, không rõ ràng) hoặc nuốt.​

·                     Mất thăng bằng khi đứng hoặc ngồi.

Phương pháp chẩn đoán

Để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định:​

·                     Chụp MRI hoặc CT não: Để phát hiện tổn thương ở tiểu não hoặc các vùng liên quan.

·                     Xét nghiệm máu: Kiểm tra thiếu hụt vitamin, nhiễm trùng hoặc các rối loạn chuyển hóa.​

·                     Xét nghiệm di truyền: Nếu nghi ngờ nguyên nhân di truyền.​

·                     Đánh giá thần kinh: Kiểm tra khả năng phối hợp, thăng bằng và phản xạ.​

Hướng điều trị

Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể:

·                     Điều trị nguyên nhân gốc: Ví dụ, bổ sung vitamin nếu thiếu hụt, điều trị nhiễm trùng hoặc ngừng sử dụng thuốc gây tác dụng phụ.​

·                     Vật lý trị liệu: Giúp cải thiện thăng bằng và phối hợp vận động.​

·                     Trị liệu ngôn ngữ: Hỗ trợ cải thiện khả năng nói và nuốt.

·                     Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Như gậy, khung tập đi để giảm nguy cơ té ngã.​

·                     Hỗ trợ tâm lý: Giúp người bệnh đối mặt với những thay đổi trong cuộc sống hàng ngày.​

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025