DỊ ỨNG DO CÔN TRÙNG
Dị ứng do côn trùng là tình trạng gây phản ứng nghiêm trọng đôi khi tử vong do côn trùng đốt. Những côn trùng gây phản ứng nghiêm trọng nhất bao gồm:
- Ong mật.
- Ong vàng.
- Ong bắp cày và ong vò vẽ.
- Kiến lửa.
Những côn trùng này có ngòi ở phía sau của cơ thể có thể bắn nọc độc qua da của bạn.
Phản ứng bình thường đối với côn trùng đốt là gì?
Côn trùng đốt có thể gây vùng quanh vết đốt sưng, đỏ, đau và cảm giác nóng. Những thay đổi này thường hết sau 1 hoặc 2 giờ.
Một số người bị sưng nhiều quanh vết đốt có thể kéo dài nhiều ngày. Phản ứng này được gọi là phản ứng tại chỗ lớn. Phản ứng này không nguy hiểm và không như một phản ứng dị ứng.
Các triệu chứng của phản ứng dị ứng đối với côn trùng đốt là gì?
Nếu bạn bị dị ứng với nọc độc côn trùng, côn trùng đốt có thể gây phản ứng bình thường (đau, sưng và đỏ quanh vết đốt) và các triệu chứng khác khắp cơ thể của bạn. Những triệu chứng này là:
- Da của bạn đỏ hoặc tím và cảm giác nóng, đặc biệt ở mặt.
- Nổi mề đay là những mảng da gờ lên, rất ngứa.
- Phù mạch là biểu hiện sưng mặt, mí mắt, miệng, lưỡi, bàn tay, bàn chân.
Một số người bị phản ứng nghiêm trọng hơn, được gọi là “phản ứng phản vệ”. Gọi cấp cứu (115) nếu bạn bị côn trùng đốt và bạn đột ngột bị:
- Khó thở, giọng bị khàn và bắt đầu thở khò khè (nghe tiếng rít khi bạn thở).
- Bắt đầu sưng, đặc biệt ở họng hoặc quanh mặt, mí mắt, bàn tay hoặc bàn chân.
- Bị đau quặn bụng, buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy.
- Cảm giác chóng mặt hoặc ngất.
Có xét nghiệm nào đối với dị ứng côn trùng hay không?
Có. Nếu bạn bị phản ứng nặng sau khi côn trùng đốt, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa dị ứng. Bạn sẽ cần xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm da hoặc đôi khi cả hai loại xét nghiệm.
Dị ứng côn trùng được điều trị bằng cách nào?
Điều trị bao gồm:
- Tiêm thuốc giải mẫn cảm. Những thuốc tiêm này sẽ làm cho bạn ít có khả năng bị phản ứng nghiêm trọng nếu bạn bị côn trùng đốt lại. Có thể bạn được tiêm từ 1 đến 3 lần mỗi tuần trong vài tháng. Sau đó, bạn được tiêm một lần mỗi tháng trong ít nhất 3 năm. Một số người được tiêm hàng tháng trên 5 năm. Những thuốc tiêm này có tác dụng rất tốt để phòng phản ứng nặng khác.
- Epinephrine. Thuốc này giúp làm hết các triệu chứng của phản ứng dị ứng. Thuốc này có sẵn trong bơm tiêm vì vậy bạn có thể tự tiêm nếu cần. Nếu trước đây bạn đã bị phản ứng nghiêm trọng đối với côn trùng đốt, bạn phải luôn luôn mang theo ít nhất 1 bơm tiêm có sẵn epinephrine.
Tôi có thể làm gì để giảm nguy cơ bị côn trùng đốt?
Bạn có thể:
- Bình tĩnh và đi lui chậm nếu bạn thấy côn trùng đốt. Đừng vung tay hoặc cố gắng đập nó.
- Giữ thức ăn và nước uống được đậy lại khi bạn đi ra ngoài và lau sạch đồ tràn ra ngay.
- Tránh mang dép và giày hở ngón chân trong mùa hè.
- Tránh làm những việc có thể ảnh hưởng đến tổ côn trùng như cắt bãi cỏ hoặc cắt tỉa hàng rào.
- Nếu bạn thấy tổ côn trùng ở trong hoặc ở gần nhà bạn, hãy gọi dịch vụ xử lý côn trùng để loại trừ tổ côn trùng một cách an toàn. Đừng cố gắng tự làm.
- Nếu bạn sống ở nơi có kiến lửa. Tránh bước lên đống kiến lửa và mang dày, tất khi đi ra ngoài.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2024
Hình 1: Phù mạch ở mặt