ĐỤC THỦY TINH THỂ

1. Đục thủy tinh thể là gì?

Đục thủy tinh thể (cataract) là tình trạng thủy tinh thể của mắt trở nên mờ đục, làm suy giảm thị lực. Bệnh thường tiến triển chậm theo thời gian và là nguyên nhân hàng đầu gây mù trên thế giới, nhưng có thể điều trị hiệu quả bằng phẫu thuật.

2. Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể chủ yếu do lão hóa, nhưng cũng có thể do nhiều yếu tố khác:

(1) Nguyên nhân chính

·                     Lão hóa: Quá trình oxy hóa làm protein trong thủy tinh thể bị biến đổi và vón cục, gây mờ.

·                     Di truyền: Nếu gia đình có người mắc bệnh, nguy cơ bị đục thủy tinh thể sẽ cao hơn.

·                     Tiếp xúc nhiều với tia UV: Ánh nắng mặt trời có thể làm tổn thương thủy tinh thể.

(2) Các yếu tố nguy cơ

·                     Bệnh lý: Đái tháo đường, tăng huyết áp.

·                     Sử dụng thuốc corticosteroid kéo dài.

·                     Hút thuốc lá, uống rượu bia nhiều.

·                     Mắt bị chấn thương hoặc phẫu thuật trước đó.

·                     Bệnh bẩm sinh: Một số trẻ sinh ra đã bị đục thủy tinh thể do di truyền hoặc nhiễm trùng thai kỳ (ví dụ: rubella).

3. Triệu chứng đục thủy tinh thể

Bệnh tiến triển chậm và không gây đau, nhưng thị lực giảm dần:

Mắt nhìn mờ, như có lớp sương che phủ.

Chói mắt, nhạy cảm với ánh sáng (nhất là vào ban đêm).

Nhìn đôi hoặc hình ảnh bị nhòe, méo mó.

Màu sắc nhạt dần hoặc có xu hướng ngả vàng.

Cần thay đổi kính thường xuyên nhưng không cải thiện nhiều.

Nếu không điều trị, đục thủy tinh thể có thể gây mù lòa.

4. Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ thực hiện các kiểm tra sau:

·                     Khám mắt bằng đèn khe (Slit-lamp) để quan sát thủy tinh thể.

·                     Đo thị lực để đánh giá mức độ ảnh hưởng đến tầm nhìn.

·                     Đo nhãn áp để loại trừ bệnh tăng nhãn áp.

5. Điều trị đục thủy tinh thể

(1) Khi nào cần phẫu thuật?

Nếu đục thủy tinh thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật.

(2) Các phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật Phacoemulsification (Phaco) – Phương pháp phổ biến nhất:

·                     Dùng sóng siêu âm để tán nhuyễn thủy tinh thể đục rồi hút ra.

·                     Sau đó, đặt vào thủy tinh thể nhân tạo (IOL) để thay thế.

·                     Ưu điểm: Ít xâm lấn, thời gian phục hồi nhanh.

Phẫu thuật ngoài bao (ECCE) – Dùng khi thủy tinh thể quá cứng:

·                     Loại bỏ thủy tinh thể nguyên khối và thay bằng IOL.

Phẫu thuật trong bao (ICCE) – Ít được sử dụng do nhiều biến chứng.

(3) Hồi phục sau phẫu thuật

·                     Nhìn rõ hơn sau 1-2 ngày, nhưng cần vài tuần để hồi phục hoàn toàn.

·                     Sử dụng thuốc nhỏ mắt để ngăn nhiễm trùng và viêm.

·                     Tránh hoạt động mạnh, chà xát mắt trong thời gian đầu.

6. Phòng ngừa đục thủy tinh thể

Bảo vệ mắt khỏi tia UV: Đeo kính râm chống UV khi ra ngoài.

Hạn chế hút thuốc, rượu bia.

Kiểm soát bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp.

Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, vitamin C, vitamin E, lutein, zeaxanthin (có trong rau xanh, trứng, cá hồi).

Khám mắt định kỳ, đặc biệt sau 40 tuổi.

7. Tiên lượng

·                     Nếu được phẫu thuật kịp thời, tỷ lệ phục hồi thị lực lên đến 95%.

·                     Nếu không điều trị, có thể dẫn đến mù vĩnh viễn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025