ÁP XE NÃO

Áp xe não là tình trạng nhiễm trùng khu trú trong não, hình thành một khoang chứa mủ do vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng gây ra. Đây là một tình trạng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

1. Nguyên nhân gây áp xe não

Áp xe não thường xuất phát từ các nguyên nhân sau:

·                     Nhiễm trùng từ các cơ quan lân cận: Vi khuẩn có thể lan từ tai giữa, xoang, răng hoặc viêm màng não.

·                     Nhiễm trùng từ nơi khác trong cơ thể: Vi khuẩn từ phổi (viêm phổi, áp xe phổi), tim (viêm nội tâm mạc) hoặc nhiễm trùng huyết có thể theo dòng máu đến não.

·                     Chấn thương sọ não hoặc phẫu thuật thần kinh: Các tổn thương hoặc can thiệp ngoại khoa có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

·                     Suy giảm miễn dịch: Người có hệ miễn dịch suy yếu (HIV/AIDS, ung thư, đái tháo đường, dùng thuốc ức chế miễn dịch) dễ bị nhiễm trùng hơn.

·                     Nhiễm ký sinh trùng: Ở một số khu vực, áp xe não có thể do Toxoplasma gondii hoặc amip ăn não gây ra.

2. Triệu chứng của áp xe não

Triệu chứng có thể khác nhau tùy vào vị trí và mức độ tổn thương, nhưng thường bao gồm:

·                     Triệu chứng thần kinh: Đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn mửa, co giật, lú lẫn, yếu liệt chi, rối loạn ngôn ngữ.

·                     Triệu chứng nhiễm trùng: Sốt cao, ớn lạnh, nhịp tim nhanh, mệt mỏi.

·                     Dấu hiệu tăng áp lực nội sọ: Đau đầu tăng dần, phù gai thị, ý thức suy giảm, hôn mê nếu nặng.

3. Chẩn đoán áp xe não

·                     Chụp CT hoặc MRI não: Giúp xác định vị trí, kích thước của áp xe.

·                     Xét nghiệm máu: Tìm dấu hiệu nhiễm trùng (bạch cầu tăng, CRP tăng).

·                     Cấy dịch mủ: Xác định tác nhân gây bệnh để điều trị chính xác.

·                     Chọc dò dịch não tủy: Được cân nhắc trong một số trường hợp nhưng có thể nguy hiểm nếu áp lực nội sọ tăng cao.

4. Điều trị áp xe não

Điều trị nội khoa (không phẫu thuật)

·                     Kháng sinh/kháng nấm mạnh: Điều trị theo kháng sinh đồ, thường kéo dài 6-8 tuần.

·                     Thuốc giảm áp lực nội sọ: Manitol, corticoid (dexamethasone) giúp giảm phù não.

·                     Thuốc chống co giật: Dùng nếu có động kinh.

Điều trị ngoại khoa

·                     Dẫn lưu áp xe: Nếu ổ áp xe lớn hoặc gây chèn ép nặng.

·                     Phẫu thuật loại bỏ ổ áp xe: Cần thiết khi điều trị nội khoa không hiệu quả.

5. Tiên lượng và phòng ngừa

·                     Nếu phát hiện và điều trị sớm, khoảng 70-80% bệnh nhân có thể hồi phục tốt.

·                     Biến chứng nặng có thể bao gồm: Động kinh mạn tính, tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong.

·                     Phòng ngừa: Điều trị triệt để các ổ nhiễm trùng (tai, xoang, răng), tăng cường miễn dịch, kiểm soát bệnh lý nền (đái tháo đường, HIV).

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025