GÒ MÁ NHỎ VÀ DẸT

Dị tật gò má nhỏ và dẹt (Small, Flattened Cheekbone)

1. Gò má nhỏ và dẹt là gì?

Dị tật gò má nhỏ và dẹt là tình trạng xương gò má (xương gò má - zygomatic bone) phát triển kém hoặc không phát triển đầy đủ, dẫn đến khuôn mặt có vẻ phẳng hơn bình thường. Tình trạng này có thể gặp ở một hoặc cả hai bên mặt và thường liên quan đến các hội chứng di truyền.

2. Nguyên nhân

·                     Di truyền:

o                  Hội chứng Treacher Collins (TCS).

o                  Hội chứng Goldenhar.

o                  Hội chứng Franceschetti-Zwahlen-Klein (Dysostosis Mandibulofacial).

·                     Rối loạn phát triển xương sọ mặt trong bào thai.

·                     Bất thường trong cung mang thứ nhất và thứ hai (phôi thai học).

·                     Mất sản hoặc thiểu sản xương gò má do chấn thương, bệnh lý xương.

3. Triệu chứng đi kèm

·                     Gò má thấp và phẳng, làm khuôn mặt trông kém góc cạnh.

·                     Có thể kèm theo mắt xếch xuống, hẹp khe mi hoặc bất thường ở xương hàm dưới (micrognathia).

·                     Một số trường hợp có thể kèm theo sứt môi, hở hàm ếch.

·                     Nếu liên quan đến hội chứng di truyền, có thể đi kèm mất thính lực, dị tật tai hoặc bất thường ở xương hàm.

4. Chẩn đoán

·                     Khám lâm sàng: Đánh giá hình thái khuôn mặt, đặc biệt là sự phát triển của xương gò má và hàm.

·                     Chụp X quang, CT scan 3D sọ mặt: Xác định mức độ thiểu sản xương gò má.

·                     Xét nghiệm di truyền (nếu nghi ngờ hội chứng di truyền).

5. Điều trị

Phẫu thuật chỉnh hình xương mặt (tùy theo mức độ biến dạng):

·                     Cấy ghép mô hoặc chất độn xương gò má (cheekbone implants).

·                     Phẫu thuật cắt và kéo dài xương gò má (osteotomy + distraction osteogenesis).

·                     Ghép xương tự thân hoặc sử dụng chất liệu nhân tạo để tái tạo xương gò má.

·                     Nếu có bất thường đi kèm ở hàm dưới → phẫu thuật chỉnh hình hàm (orthognathic surgery).

Các phương pháp thẩm mỹ không phẫu thuật (nếu dị tật nhẹ):

·                     Tiêm filler (HA, mỡ tự thân) để tạo đường nét gò má.

·                     Tạo hình mặt bằng phương pháp nâng cơ hoặc điều chỉnh da.

6. Tiên lượng

·                     Nếu được điều trị đúng cách, bệnh nhân có thể cải thiện ngoại hình và chức năng nhai, nói.

·                     Trẻ em bị hội chứng Treacher Collins hoặc Goldenhar có thể cần can thiệp phối hợp nhiều chuyên khoa: tai mũi họng, tạo hình hàm mặt, và phục hồi chức năng thính giác.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025