TỤ MÁU DƯỚI TAI
Auricular hematoma
Tụ máu dưới tai là hiện tượng máu tụ lại giữa sụn tai và lớp da phủ bên ngoài của vành tai. Tình trạng này thường xảy ra sau chấn thương trực tiếp vào tai – thường gặp ở những người chơi thể thao như võ sĩ, đô vật, cầu thủ rugby hoặc bóng đá.
Nguyên nhân
· Va đập trực tiếp vào vành tai → gây rách các mạch máu nhỏ → máu thoát ra và tích tụ giữa da và sụn.
· Không được xử trí đúng → máu đông lại → tổ chức hóa → biến dạng vành tai (“tai súp lơ”).
Sinh lý bệnh
· Vành tai không có mạch máu nuôi trực tiếp cho sụn → sụn phụ thuộc vào lớp mô liên kết nằm giữa da và sụn.
· Khi máu tụ → tách rời da khỏi sụn → ngăn cản việc nuôi dưỡng → hoại tử sụn nếu không can thiệp.
Chẩn đoán
· Lâm sàng:
o Vành tai sưng phồng, mềm, đau, có thể có bầm tím, biến dạng.
o Sờ thấy khối dịch mềm, di động giữa da và sụn.
· Cận lâm sàng: không cần thiết nếu chẩn đoán rõ, nhưng siêu âm có thể hỗ trợ phân biệt tụ dịch khác (ví dụ: nang, áp xe).
Điều trị
Mục tiêu chính:
· Dẫn lưu máu tụ → ép chặt da về sụn → ngăn tụ máu tái phát và hoại tử sụn.
1. Dẫn lưu tụ máu:
o Dùng kim hoặc rạch nhỏ da để hút/thoát máu.
o Có thể phải rạch nhỏ theo đường cong vành tai nếu máu tụ nhiều.
2. Băng ép hoặc khâu ép (bolster dressing):
o Giúp da áp sát vào sụn → ngăn tụ máu tái phát.
o Dùng nút gạc hai bên hoặc khâu nẹp ép bằng chỉ không tiêu.
3. Kháng sinh:
o Phòng ngừa nhiễm trùng (liên quan đến sụn → dễ viêm sụn tai – perichondritis).
o Thường chọn kháng sinh phổ rộng (như cephalexin, amoxicillin-clavulanate).
4. Theo dõi và chăm sóc:
o Thay băng, theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng, tụ máu tái phát.
o Thời gian ép: từ 5–10 ngày tùy mức độ tụ máu.
Biến chứng nếu không điều trị
· Tai súp lơ (cauliflower ear): biến dạng vĩnh viễn.
· Viêm sụn tai (perichondritis): nhiễm trùng nặng → hoại tử.
· Mất thẩm mỹ và giảm chức năng (ảnh hưởng hướng âm thanh).
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2025
