U VÀNG MI MẮT

Xanthelasma Palpebrarum

U vàng mi mắt là những mảng bám màu vàng nhạt xuất hiện xung quanh mi mắt, thường thấy ở góc trong mi trên hoặc mi dưới. Đây là dấu hiệu của sự tích tụ cholesterol dưới da, có thể liên quan đến rối loạn lipid máu.

1. Nguyên nhân gây u vàng mi mắt

U vàng mi mắt hình thành do sự lắng đọng lipid (mỡ) dưới da, chủ yếu là cholesterol. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ bao gồm:

Rối loạn lipid máu: Tăng cholesterol toàn phần, LDL cao, HDL thấp.

Di truyền: Nếu gia đình có người bị rối loạn mỡ máu, nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Bệnh lý nền: Đái tháo đường, suy gan, suy giáp có thể gây rối loạn mỡ máu.

Chế độ ăn uống kém lành mạnh: Ăn nhiều chất béo bão hòa, ít rau xanh.

Hút thuốc lá, béo phì, lối sống ít vận động.

Lưu ý: Khoảng 50% người bị u vàng mi mắt có rối loạn lipid máu, nhưng cũng có trường hợp cholesterol bình thường.

2. Triệu chứng của u vàng mi mắt

Xuất hiện các mảng phẳng hoặc hơi gồ lên, màu vàng nhạt đến vàng cam.

Kích thước ban đầu nhỏ nhưng có thể lớn dần theo thời gian.

Thường đối xứng ở cả hai bên mắt.

Không đau, không ngứa, không gây khó chịu nhưng ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Mặc dù u vàng mi mắt là tổn thương lành tính, nhưng nó có thể là dấu hiệu của rối loạn lipid, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, đột quỵ.

3. Điều trị u vàng mi mắt

Không có cách nào làm mất u vàng mi mắt bằng thuốc, nhưng có thể loại bỏ bằng các phương pháp sau:

Phương pháp điều trị

Laser CO2: Đốt laser để phá hủy mô mỡ dưới da.

Phẫu thuật cắt bỏ: Nếu tổn thương lớn, có thể cắt bỏ bằng phẫu thuật.

Áp lạnh bằng nitơ lỏng: Đông lạnh vùng tổn thương để loại bỏ tế bào mỡ.

Peeling hóa học (TCA 50-100%): Giúp làm giảm tổn thương bề mặt.

Lưu ý: U vàng mi mắt có thể tái phát nếu không kiểm soát tốt rối loạn mỡ máu.

4. Cách phòng ngừa và kiểm soát

Kiểm tra lipid máu: Nếu cholesterol cao, cần điều trị và thay đổi lối sống.

Chế độ ăn uống lành mạnh:

·                     Giảm mỡ động vật, đồ chiên rán.

·                     Tăng cường rau xanh, cá béo, hạt, dầu thực vật.

·                     Hạn chế đường, tinh bột tinh chế.

·                     Tập thể dục thường xuyên: 30-45 phút/ngày giúp giảm mỡ máu.

·                     Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.

·                     Dùng thuốc giảm mỡ máu (nếu cần): Statin, fibrate (theo chỉ định bác sĩ).

Kết luận

·                     U vàng mi mắt không nguy hiểm, nhưng có thể là dấu hiệu của rối loạn lipid máu.

·                     Điều trị bằng laser, phẫu thuật, áp lạnh, nhưng dễ tái phát nếu không kiểm soát cholesterol.

·                     Kiểm soát lipid máu bằng chế độ ăn uống, tập thể dục là quan trọng nhất.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025