BỆNH CELIAC
Bệnh celiac là một rối loạn tự miễn diễn ra mạn tính, ảnh hưởng chủ yếu đến ruột non. Khi người bệnh ăn các thực phẩm chứa gluten, hệ miễn dịch sẽ phản ứng lại bằng cách tấn công các tế bào ruột, gây ra viêm và làm hỏng các lông nhung ruột-những cấu trúc nhỏ giúp hấp thu chất dinh dưỡng.
Gluten là gì?
Gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch. Nó tạo ra độ dẻo và đàn hồi cho bột, vì vậy gluten có mặt trong rất nhiều loại thực phẩm hàng ngày như bánh mì, mì ống, bánh quy, bia...
Nguyên nhân gây bệnh celiac
Nguyên nhân chính xác của bệnh celiac vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã xác định được rằng cả yếu tố di truyền và môi trường đều đóng vai trò quan trọng.
· Yếu tố di truyền: Những người mang gen HLA-DQ2 hoặc HLA-DQ8 có nguy cơ mắc bệnh celiac cao hơn.
· Yếu tố môi trường: Việc tiếp xúc với gluten trong giai đoạn sơ sinh hoặc trẻ nhỏ có thể kích hoạt hệ miễn dịch ở những người có nguy cơ di truyền.
Triệu chứng của bệnh celiac
Các triệu chứng của bệnh celiac rất đa dạng và có thể khác nhau ở mỗi người. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
· Tiêu hóa: Tiêu chảy mạn tính, đầy bụng, chướng hơi, đau bụng, táo bón, phân mỡ.
· Khác: Mệt mỏi, sụt cân, chậm lớn ở trẻ em, thiếu máu, loãng xương, các vấn đề về da (ví dụ: viêm da), các vấn đề về thần kinh.
Lưu ý: Không phải tất cả những người mắc bệnh celiac đều có các triệu chứng rõ ràng. Nhiều người có thể chỉ có một số triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng gì cả.
Chẩn đoán bệnh celiac
Để chẩn đoán bệnh celiac, bác sĩ thường sẽ thực hiện các xét nghiệm sau:
· Xét nghiệm máu: Đo mức kháng thể chống gluten trong máu.
· Sinh thiết ruột non: Lấy một mẫu nhỏ niêm mạc ruột non để kiểm tra tổn thương.
Điều trị bệnh celiac
Chế độ ăn không gluten: Đây là điều trị duy nhất và hiệu quả nhất cho bệnh celiac. Bệnh nhân cần tránh hoàn toàn các thực phẩm chứa gluten trong suốt cuộc đời.
Thuốc: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị các triệu chứng đi kèm hoặc các biến chứng của bệnh.
Biến chứng của bệnh celiac
Nếu không được điều trị, bệnh celiac có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
· Ung thư ruột non: Nguy cơ mắc ung thư ruột non tăng cao ở những người bệnh celiac không tuân thủ chế độ ăn không gluten.
· Loãng xương: Do hấp thu kém canxi và vitamin D.
· Vô sinh: Ở cả nam và nữ.
· Suy dinh dưỡng: Do không hấp thu đủ chất dinh dưỡng.
Sống chung với bệnh celiac
Mặc dù bệnh celiac là một bệnh mạn tính, nhưng với chế độ ăn uống phù hợp và sự theo dõi của bác sĩ, người bệnh hoàn toàn có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh và bình thường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2024