THIẾU VITAMIN C

Scorbut

Thiếu vitamin C là một tình trạng thiếu hụt vitamin C kéo dài, có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là sức khỏe của da, mạch máu và mô liên kết. Vitamin C là một chất chống oxy hóa quan trọng, giúp cơ thể duy trì sức khỏe bình thường và hỗ trợ hệ miễn dịch.

Nguyên nhân

1.                 Chế độ ăn thiếu vitamin C: Do ăn ít trái cây và rau xanh, đặc biệt là các loại có chứa vitamin C như cam, quýt, ớt đỏ, kiwi, dâu tây,…

2.                 Tăng nhu cầu vitamin C: Phụ nữ có thai, cho con bú, người bị stress kéo dài, nhiễm trùng hoặc phẫu thuật.

3.                 Rối loạn hấp thu: Các bệnh lý như bệnh đường tiêu hóa, hội chứng kém hấp thu.

4.                 Nghiện rượu hoặc thuốc lá: Gây suy giảm hấp thu vitamin C từ thực phẩm.

Triệu chứng

1. Tổn thương mô liên kết

·                     Chảy máu nướu răng (chảy máu khi đánh răng).

·                     Móng tay dễ gãy, dễ bị bầm tím do mạch máu dễ vỡ.

·                     Da dễ bị bầm tím, các vết thương lâu lành.

2. Khớp và cơ bắp

·                     Đau khớp, đặc biệt ở các khớp nhỏ.

·                     Mệt mỏi, suy nhược do thiếu collagen trong cơ thể.

3. Tình trạng toàn thân

·                     Mắt đỏ, có thể bị viêm kết mạc.

·                     Sút cân, thiếu năng lượng.

·                     Tổn thương mô mềm như mũi, miệng, da có thể dễ dàng bị tổn thương, dễ chảy máu.

4. Sự thay đổi tâm lý

·                     Trầm cảm, lo âu do sự thiếu hụt serotonin liên quan đến vitamin C.

Chẩn đoán

·                     Lâm sàng: Dựa vào các triệu chứng đặc trưng như chảy máu nướu, mệt mỏi, đau cơ khớp.

·                     Xét nghiệm: Nồng độ vitamin C trong huyết thanh giảm (thường < 11 µmol/L), nhưng trong hầu hết các trường hợp, chẩn đoán là qua triệu chứng lâm sàng.

Điều trị

·                     Bổ sung vitamin C qua thực phẩm (trái cây, rau củ) hoặc thuốc bổ sung:

o                  Liều điều trị: 100–500 mg/ngày.

o                  Liều phòng ngừa: 30–90 mg/ngày.

·                     Nếu thiếu hụt nghiêm trọng hoặc có triệu chứng nặng, có thể dùng vitamin C liều cao (500 mg/ngày) trong vài tuần cho đến khi các triệu chứng cải thiện.

Phòng ngừa

·                     Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C vào chế độ ăn hàng ngày: cam, quýt, dâu tây, kiwi, ớt đỏ, cải xoăn, cà chua,…

·                     Tránh lối sống thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là chế độ ăn thiếu trái cây và rau quả tươi.

Vitamin C có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe toàn diện, đặc biệt trong việc bảo vệ hệ miễn dịch và làm lành vết thương.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2025